Oι αστικές δημοκρατίες κοκορεύονται ότι διαφυλάττουν το αναφαίρετο δικαίωμα κάθε ανθρώπου στην εκπαίδευση, για τους πολίτες τους αλλά και για τους κατοίκους τους (συμπεριλαμβάνοντας δηλαδή όχι μόνο τους ντόπιους αλλά και τους μετανάστες και τους πρόσφυγες). Το δικαίωμα στην εκπαίδευση εμπεριέχεται στη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του 1948, ωστόσο αυτά που ζούμε στην Ελλάδα εν έτει 2020 σε καμία περίπτωση ούτε φτάνουν ούτε τείνουν προς αυτόν το στόχο. Εστιάζοντας σε μία από τις πιο ευάλωτες ομάδες παιδιών διεθνώς, τα παιδιά πρόσφυγες, τα στοιχεία που δημοσιεύει η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες για το έτος 2019 μιλούν από μόνα τους: από τα 7,1 εκατομμύρια παιδιά πρόσφυγες, τα 3,7 εκατομμύρια, δηλαδή άνω του 50%, δε φοιτούν στο σχολείο!

Τι συμβαίνει όμως στη χώρα μας; Είναι δεδομένο ότι όλα τα παιδιά, ανεξαιρέτως, έχουν δικαίωμα στην εκπαίδευση; Υπάρχουν δυο κατηγορίες παιδιών; Τα ελληνάκια και τα μεταναστόπουλα που έχουν πρόσβαση και τα προσφυγόπουλα που δεν έχουν πρόσβαση; 

Αν διάβαζαν αυτές τις γραμμές συριζαίοι, θα μας έλεγαν ότι φταίει η ακροδεξιά, ρατσιστική και κατασταλτική πολιτική της κυβέρνησης του Κούλη, αφού αυτοί ως κυβέρνηση προσπάθησαν να εντάξουν όλα τα προσφυγόπουλα στην πρωινή ζώνη (όσα μένουν στο αστικό τοπίο, εντός πόλεων δηλαδή) και στις απογευματινές ζώνες ΔΥΕΠ (14.00-18.00 το απόγευμα, ώστε να μην έρχονται καθόλου σε επαφή με τα ελληνόπουλα, για όσα παιδιά προσφύγων μένουν σε καμπ ή ανοιχτά κέντρα φιλοξενίας προσφύγων όπως τα λένε, δίνοντας έμφαση στο ανοιχτά, λες και κάνουν χάρη στους ανθρώπους που μένουν εκεί, που δεν είναι εσώκλειστοι…). «Σε μια Ευρώπη που διχάζεται ανάμεσα στο συντηρητισμό και στην ξενοφοβία και αντιμετωπίζει το προσφυγικό και μεταναστευτικό φαινόμενο ως εισβολή, και σε μια Ευρώπη που προωθεί την αλληλεγγύη και την πολυπολιτισμικότητα, στη χώρα μας έχουμε συνταχθεί σαφώς με την δεύτερη επιλογή», δήλωνε χαρακτηριστικά παλαιότερα η συριζαία τότε υφυπουργός Μερόπη Τζούφη.

Επιστρέφοντας στα ερωτήματα που θέσαμε, σημειώνουμε ότι μοναδικό τεκμήριο συμμετοχής στην εκπαίδευση θα έπρεπε να αποτελεί η παιδική ηλικία, καθώς στις ευρωπαϊκές αστικές δημοκρατίες που ζούμε αυτό εμπεριέχεται στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού (1989), η οποία έχει υπογραφεί και από την Ελλάδα και κατά συνέπεια αποτελεί συμβατική της υποχρέωση. Το δικαίωμα στην εκπαίδευση δεν είναι απλά απόλυτα αυτονόητο για όλα τα παιδιά, ανεξαρτήτως καταγωγής, πολιτισμικής προέλευσης και θρησκείας, αλλά δεν επιδέχεται διαπραγμάτευση και θα πρέπει το εργατικό κίνημα και κάθε άνθρωπος που δηλώνει προοδευτικός να μάχεται και να προσφέρει ενεργά την αλληλεγγύη του σε αυτή την κατεύθυνση. Ας μην ξεχνάμε τους προπηλακισμούς παιδιών, τους φασίστες γονείς σε πόλεις και χωριά ανά την Ελλάδα, που προέτασσαν τα τατουάζ με τις ελληνικές σημαίες στα στήθη τους, για να σταθούν εμπόδιο στη φοίτηση προσφυγόπουλων στα σχολεία, παρά το γεγονός ότι στις περισσότερες περιπτώσεις τα παιδιά των προσφύγων όχι μόνο δε θα αντάλλασσαν κουβέντα με τα ελληνόπουλα, για να συγχρωτιστούν αλλά και να εξασκήσουν τα ελληνικά που θα μάθαιναν, αλλά ούτε καν βλέμματα.

Κατά το σχολικό έτος 2018-2019 και το τρέχον σχολικό έτος 2019-2020, σύμφωνα με τις υποκριτικές δηλώσεις του υπουργείου Παιδείας, «κύριος στόχος του Υπουργείου για μία ακόμα χρονιά υπήρξε η ένταξη όλων των παιδιών προσφύγων και μεταναστών στο σχολείο, συνεχίζοντας με ιδιαίτερη έμφαση την ενίσχυση των εκπαιδευτικών διαδικασιών για την αρμονική μετάβαση των περισσότερων παιδιών στην πρωινή ζώνη» (η έμφαση δική μας).

Παράλληλα, εξακολούθησε να λειτουργεί ο θεσμός των απογευματινών Δομών Υποδοχής για την Εκπαίδευση των Προσφυγοπαίδων (ΔΥΕΠ), προκειμένου οι νεοεισερχόμενοι στη χώρα μαθητές πρόσφυγες να εξοικειωθούν με το πλαίσιο της σχολικής ζωής, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες τους και διατηρώντας σαφή προ-ενταξιακό χαρακτήρα. Στα γραφήματα εμφανίζονται τα συγκεντρωτικά στοιχεία για όλους τους αιτούντες/δικαιούχους διεθνούς προστασίας εγγεγραμμένους μαθητές του σχολικού έτους 2018-2019, όπως τα έδωσε το Αυτοτελές Τμήμα Συντονισμού και Παρακολούθησης της Εκπαίδευσης των Προσφύγων του ΥΠΠΕΘ (πληροφοριακό σύστημα my school: Ιούνιος 2019, https://www.minedu.gov.gr/prosf-ekpaideusi-m/41866-20-06-19-to-yppeth-gia-tin-pagkosmia-imera-prosfygon-3).

Μιλώντας με οικογένειες προσφύγων στο κέντρο της Αθήνας, στον Κολωνό, στην Κυψέλη και στα Πετράλωνα, διαπιστώσαμε ότι τα παιδιά προσφύγων αντιμετωπίζονται στην πράξη ως «παιδιά ενός κατώτερου θεού», αφού, παρότι σύμφωνα με τη νομοθεσία (σχετικά προεδρικά διατάγματα) οι πρόσφυγες μπορούν να γράψουν τα παιδιά τους στα δημόσια σχολεία, καθόλη τη διάρκεια του χρόνου (δηλαδή όχι μόνο κατά τις εγγραφές του Σεπτέμβρη), ακόμα και με ελλιπή δικαιολογητικά, ακόμα και χωρίς να έχουν κάνει εμβόλια (με τη διαβεβαίωση του γονιού ότι θα τα προσκομίσουν εν καιρώ), στην πράξη αυτό για ακόμα μια χρονιά δεν εφαρμόζεται.

Τα παιδιά που διαμένουν στην πόλη (και όχι σε camp εκτός πόλεων) έχουν το δικαίωμα, σύμφωνα με το νόμο και τις εγκυκλίους του υπουργείου, να γραφτούν σε πρωινά σχολεία, μαζί ελληνόπουλα και μεταναστόπουλα, στην πράξη όμως συνεχώς προκύπτουν εμπόδια που κρατούν τα προσφυγόπουλα στο σπίτι, μόνα, χωρίς το δικαίωμα στο συλλογικό-ομαδικό παιχνίδι, στην επαφή με τους συνομήλικους, να αγωνιούν καθημερινά για το ότι δεν μπορούν να φοιτήσουν μαζί με άλλους μαθητές, να μάθουν τη γλώσσα, να μάθουν γράμματα.

Μιλήσαμε με οικογένειες προσφύγων και νεαρές εφήβους που διαμένουν με τις μητέρες τους στην περιοχή του Κολωνού και της Κυψέλης. Η Djara είναι 15 χρόνων και κατάγεται από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (πρώην Ζαΐρ). Ζει με τη μητέρα της και την αδερφή της σε διαμέρισμα στην Κυψέλη, που τους «παρέχει» το πρόγραμμα Εστία, ένα πρόγραμμα που υλοποιούν διάφορες ΜΚΟ με χρηματοδότηση της ΕΕ και εποπτεία από την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. «Μένουμε σε αυτό το σπίτι από τον Αύγουστο. Εχω ζητήσει από τους υπαλλήλους της ΜΚΟ να με γράψουν στο σχολείο και εμένα και την αδερφή μου. Σε λίγο θα τελειώσει και ο Γενάρης και ακόμα περιμένουμε» (…) «Εγώ με τη μαμά μου και την αδερφή μου μείναμε έξι μήνες στη Μόρια σε πολύ δύσκολες συνθήκες και όταν ήρθαμε στην Αθήνα πιστέψαμε ότι τα προβλήματά μας έχουν τελειώσει. Κάθε μέρα όμως δεν έχω τι να κάνω στο σπίτι, θέλω να μάθω τη γλώσσα σας και θέλω να μάθω και Αγγλικά (μιλάω Λινγκάλα και Γαλλικά). Τόσους μήνες περιμένουμε και στο σπίτι δεν περνάει η ώρα. Η αδερφή μου βλέπει βιντεάκια στο youtube όλη μέρα και η μαμά μου τη μαλώνει, αλλά και στις ΜΚΟ που πήγαμε δεν είχαν θέση και στο κρατικό σχολείο που πήγαμε στην Κυψέλη η διευθύντρια μας είπε ότι έχει θέση, αλλά δεν μας πήρε».

Επικοινωνώντας με διευθυντές δημοτικών και γυμνασίων στην περιοχή της Κυψέλης και του Κολωνού, διαπιστώσαμε ότι ενώ υπάρχουν κάποιες λίγες θέσεις σε ορισμένα τμήματα, η διαδικασία κολλάει, καθώς το υπουργείο έχει δώσει γραμμή οι εγγραφές να μη γίνονται στα σχολεία, άρα για την εγγραφή των παιδιών να μην αποφασίζουν οι διευθυντές, όπως στο παρελθόν, αλλά οι διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, οι οποίες συγκεντρώνουν πάκους με αιτήσεις, οι οποίες δεν έχουν καμία τύχη, καθώς δεν μπορούν να ικανοποιηθούν στο σύνολό τους. Το αποτέλεσμα; Οι λίγες θέσεις που υπάρχουν δεν καλύπτονται, για να μην επιλεγούν π.χ. οι τρεις από τους 50 μαθητές!

Η κατάσταση που ζουν αυτά τα παιδιά είναι γνωστή. Ολη μέρα «σαπίζουν» στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού τους, μόνα, χωρίς να έρχονται σε επαφή με άλλα παιδιά της ηλικίας τους, παρότι θέλουν και διψούν να μάθουν Ελληνικά, Αγγλικά, να κάνουν δραστηριότητες, ζωγραφική, γυμναστική, να εκτονωθούν σωματικά. Δεν τους δίνεται η δυνατότητα, παρά τις περί του αντιθέτου ανακοινώσεις των κυβερνήσεων.

Η στέρηση από τα προσφυγόπουλα του δικαιώματος στην εκπαίδευση, μέσα από διάφορα γραφειοκρατικά τερτίπια, δεν είναι τυχαία. Αποτελεί τμήμα της γενικότερης τακτικής του ελληνικού κράτους απέναντι στους πρόσφυγες: να αναγκαστούν να γυρίσουν στις χώρες καταγωγής τους. Αν τα παιδιά διευκολύνονται να πάνε στο σχολείο, αν αρχίσουν να μαθαίνουν τη γλώσσα (τα παιδιά μαθαίνουν εύκολα, ως γνωστόν), τότε θα αρχίσουν να δημιουργούνται δεσμοί με την Ελλάδα, μπορεί οι οικογένειες να μείνουν εδώ και να… βαθύνει η… εθνική και θρησκευτική αλλοίωση της κοινωνίας μας κτλ. κτλ.

Αυτό το καθεστώς πρέπει να τελειώσει εδώ και τώρα. Είναι ντροπή για την κοινωνία μας, είναι ντροπή για κάθε προοδευτικό άνθρωπο.

Πηγή: eksegersi.gr