Κολοσσιαία αγάλματα, χρυσά κτερίσματα, Κοράνια, στήλες, θυμιατήρια, εντυπωσιακοί αρχαιολογικοί θησαυροί που ήρθαν στο φως τις τελευταίες δεκαετίες αποκαλύπτουν την ιστορία της Αραβικής Χερσονήσου, σε μια περιοδεύουσα έκθεση που κάνει στάση στην Αθήνα.
Παλαιολιθικά εργαλεία, αγγεία της 3ης χιλιετίας π.Χ. που εντοπίστηκαν στο Ταρούτ, κολοσσιαία αγάλματα από την πόλη Αλ Ούλα, εντυπωσιακά χρυσά κτερίσματα του 1ου αι.μ.Χ., που ανασύρθηκαν από τον τάφο 6χρονου κοριτσιού στην πόλη Θατζ, επιτύμβιες στήλες που αποκαλύπτουν την ομορφιά της αραβικής γραφής, λατρευτικά αγαλματίδια, Κοράνια, κοσμήματα, θυμιατήρια, η εντυπωσιακή πόρτα του 17ου αιώνα από την Κάαμπα, χρηστικά και λατρευτικά σκεύη, θραύσματα τοιχογραφιών, είναι ορισμένα από τα 300 και πλέον αντικείμενα της έκθεσης «Οι Δρόμοι της Αραβίας – Αρχαιολογικοί Θησαυροί από τη Σαουδική Αραβία», που ανοίγει τις πόρτες σήμερα στο Μουσείο Μπενάκη, στην Πειραιώς.
Αποψη της έκθεσης με άγαλμα ανδρικής μορφής από την Αλ Ούλα, 3ος-4ος αιώνας π.Χ.
Η έκθεση ολοκληρώνεται με ένα αφιέρωμα στην ίδρυση του βασιλείου της Σαουδικής Αραβίας.
Θραύσμα με κεφαλή ανδρός. Από την Καριάτ αλ-Φάου, 1ος – 2ος αιώνας μ.Χ. Ζωγραφισμένος γύψος. Εθνικό Μουσείο, Ριάντ. Περιβαλλόμενη από υπηρέτες, η κεφαλή της ανδρικής μορφής παρουσιάζεται με σκούρα σγουρά μαλλιά και κυριαρχεί στο πρώτο τμήμα της τοιχογραφίας. Ένα κλήμα γεμάτο φρούτα υποδηλώνει πως πιθανόν πρόκειται για σκηνή δείπνου.Θυμιατήριο από την Καριάτ αλ-Φάου. Πιθανόν 4ος-1ος αιώνας π.Χ. Εθνικό Μουσείο, Ριάντ. Αυτό το ψηλό θυμιατήριο από ασβεστόλιθο είναι διακοσμημένο στη μία όψη με ένα φίδι, το σώμα του οποίου κατευθύνεται προς την κορυφή του θυμιάματος.Κουτάλα. Από την Καριάτ αλ-Φάου, 1ος – 2ος αιώνας μ.Χ. Ασήμι. Πανεπιστήμιο King Saud, Ριάντ, Τμήμα Αρχαιολογίας. Αυτή η κουτάλα, με τη βαθιά κούπα και την επιμελημένη κεφαλή με τη μορφή άγριας κατσίκας στο επάνω μέρος της λαβής, αποτελούσε αρχικά μέρος ενός συνόλου πόσης. Παρόμοιες κουτάλες πρωτοεμφανίστηκαν κατά την αρχαιότητα στην Εγγύς Ανατολή και διαδόθηκαν στον ελληνορωμαϊκό κόσμο.Θραύσμα ταφικού κρεβατιού. Από την Καριάτ αλ-Φάου. Επιχρυσωμένο κράμα χαλκού. Πανεπιστήμιο King Saud, Ριάντ, Τμήμα Αρχαιολογίας. Σε ένα από τα ταφικά δωμάτια που ανακαλύφθηκαν στην Καριάτ αλ-Φάου βρέθηκε ένα εξαιρετικό ταφικό κρεβάτι ελληνορωμαϊκής τέχνης. Ομοίως με άλλα χάλκινα αντικείμενα της Καριάτ αλ-Φάου, το ταφικό κρεβάτι υπογραμμίζει αφενός την απήχηση της ελληνορωμαϊκής τέχνης και αφετέρου τη διαθεσιμότητα των ελληνορωμαϊκών πολυτελών αντικειμένων στη νότια Αραβική Χερσόνησο.Στήλη άνδρα με εγχειρίδιο . Από την Καριάτ αλ-Φάου, 1ος – 3ος αιώνας μ.Χ. Ασβεστίτης ή αλάβαστρο. Πανεπιστήμιο King Saud, Ριάντ, Τμήμα Αρχαιολογίας. Οι φυλές της νότιας Αραβικής Χερσονήσου, παραγωγοί λιβανιού, ήλεγχαν κατά διαστήματα την Καριάτ αλ-Φάου λόγω της στρατηγικής θέσης που κατείχε στις εμπορικές διαδρομές. Η στήλη παρουσιάζει μια ανδρική μορφή με κοντοκομμένα μαλλιά, λεπτό μουστάκι και γενειάδα, η οποία είναι τυπική της τέχνης της νότιας Αραβικής Χερσονήσου, τόσο λόγω ύφους όσο και λόγω επεξεργασίας. Η στάση της μορφής αποπνέει εμπιστοσύνη, ενώ το ίδιο το εγχειρίδιο στη ζώνη σηματοδοτεί πως ο άνδρας ήταν στρατιώτης.Φιάλη σχήματος χουρμά. Από την Καριάτ αλ-Φάου. Τέλη 1ου αιώνα π.Χ. – Αρχές 1ου αιώνας μ.Χ. Γυαλί κατασκευασμένο σε μήτρα, Εθνικό Μουσείο, Ριάντ.Κεφαλή άνδρα. Από την Καριάτ αλ-Φάου, 1ος αιώνας π.Χ.- 2ος αιώνας μ.Χ. Κράμα χαλκού. Πανεπιστήμιο King Saud, Ριάντ, Τμήμα Αρχαιολογίας. Αυτή η χυτή χάλκινη κεφαλή, αποτελούσε αρχικά μέρος ενός αγάλματος σε φυσικό μέγεθος. Αν και έχει καταστραφεί μερικώς, η επιμελημένη τεχνοτροπία μοιάζει με εκείνη της ελληνορωμαϊκής τέχνης. Μολαταύτα, οι ομοιόμορφα διατεταγμένες παχιές μπούκλες αποτελούν περισσότερο δείγμα τεχνικής από την νότια Αραβική Χερσόνησο.Περιδέραιο με καμέο φτιαγμένο από χρυσό, μαργαριτάρια, τιρκουάζ και ρουμπίνια. Από τη Θατζ, Τελλ αλ-Ζάιερ. 1ος αιώνας μ.Χ. Εθνικό Μουσείο, Ριάντ.Κεφαλή λέοντα. Από τη Νατζράν. Περίπου 2ος αιώνας μ.Χ. Κράμα χαλκού. Εθνικό Μουσείο, Ριάντ. Η χάλκινη αυτή κεφαλή βρυχώμενου λιονταριού ανακαλύφθηκε στη Νατζράν, στα νοτιοδυτικά της Καριάτ αλ-Φάου. Η Νατζράν αποτέλεσε μία ακόμη σημαντική πόλη κατά μήκος του δρόμου του λιβανιού, η οποία είχε αναπτύξει εμπορικές σχέσεις με τη βόρεια Αραβική Χερσόνησο, αλλά και μακρύτερα. Μολονότι η κεφαλή παρουσιάζει ορισμένα χαρακτηριστικά επηρεασμένα από την ελληνορωμαϊκή τέχνη, τα ένθετα μάτια, η σχηματοποιημένη χαίτη και το μουστάκι είναι περισσότερο χαρακτηριστικά της νότιας Αραβικής Χερσονήσου, όπου και κατασκευάστηκε.Τμήμα βωμού ή θυμιατηριού από την Αλ-Ούλα. 4ος-3ος αιώνας π.Χ. Πανεπιστήμιο King Saud, Ριάντ, τμήμα Αρχαιολογίας.Ανθρωπόμορφη στήλη φτιαγμένη από ψαμμίτη, από την Καριάτ αλ-Κάαφα, κοντά στην πόλη Χάιλ. 4η χιλιετία π.Χ. Εθνικό Μουσείο, Ριάντ.Επιτύμβια στήλη από την Τάυμα. 5ος-4ος αιώνας π.Χ. Μουσείο Τάυμας. Πάνω στην παρούσα πλάκα από ψαμμίτη έχει χαραχτεί η μορφή ενός προσώπου μέσα σε εσώγλυφο τετράγωνο πλαίσιο. Κάτω, η αραμαϊκή επιγραφή αναφέρει: «Στη μνήμη του Τάιμ, του γιου του Ζαΐντ». Παρόμοιες επιτύμβιες στήλες βρέθηκαν στην Τάυμα, στα βορειοανατολικά της Αλ-Ούλα, γεγονός που καταδεικνύει την επικοινωνία μεταξύ της βορειοδυτικής Αραβικής Χερσονήσου και του νοτιότερου μέρους της, όπου τέτοιες στήλες απαντούν συχνότατα.Πήλινο αγαλμάτιο με τη μορφή αραβικής καμήλας που φέρει δοχεία. Από την Καριάτ αλ-Φάου. 3ος αιώνας π.Χ. – 3ος αιώνας μ.Χ. Πανεπιστήμιο King Saud, Ριάντ, τμήμα Αρχαιολογίας.Κούπα από φυσητό γυαλί από την Καριάτ αλ-Φάου. 1ος αιώνας π.Χ. Εθνικό Μουσείο, Ριάντ.Διπλός χειροπέλεκυς . Από την Ανατολική Επαρχία, Αχίλεια Περίοδος. Λίθος. Εθνικό Μουσείο, ΡιάντΚεφαλή από άγαλμα. Από την Τάυμα, 4ος- 2ος αιώνας π.Χ. Ψαμμίτης (συντηρημένο). Μουσείο Τάυμας. Αρχικά, η παρούσα επιμελώς σκαλισμένη κεφαλή ανήκε σε ένα μεγάλο μονολιθικό άγαλμα ύψους τεσσάρων μέτρων. Μολονότι τα μαλλιά είναι τραβηγμένα προς τα πίσω, όπως στα Αιγυπτιακά αγάλματα, το έργο αποτελεί χαρακτηριστικό του λαού των Λιχυανιτών, της βορειοδυτικής Αραβικής Χερσονήσου. Έχουν βρεθεί και άλλα παρόμοια γλυπτά τα οποία πιθανόν αναπαριστούν βασιλείς Λιχυανιτών.
Η παρουσίαση στο Μουσείο Μπενάκη αποτελεί τον 16ο σταθμό της περιοδείας της και σηματοδοτεί την πρώτη παρουσίασή της στη νοτιοανατολική Ευρώπη, καθώς ξεκίνησε από το Λούβρο, περιόδευσε σε τρεις ηπείρους και πόλεις όπως: Βερολίνο, Βαρκελώνη, Αγία Πετρούπολη, Ουάσινγκτον, Τόκιο, Αμπού Ντάμπι κ.ά.
Η έκθεση διοργανώνεται από τη Σαουδική Επιτροπή Τουρισμού και Εθνικής Κληρονομιάς, το Εθνικό Μουσείο του Ριάντ και το Μουσείο Μπενάκη με την υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού και τελεί υπό την αιγίδα του υπουργείου Εξωτερικών. Συνοδεύεται από ελληνικό και αγγλικό κατάλογο, ειδικές ξεναγήσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα (αναλυτικά στο https://www.benaki.gr/index) και θα παραμείνει στην Πειραιώς έως τις 26 Μαΐου.
