Όπως είναι γνωστό, λόγω της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ) παρατηρείται το φαινόμενο χιλιάδων κενών θέσεων σε πλήθος τμημάτων, ακόμα και σε κεντρικά πανεπιστήμια.

Για παράδειγμα τα δυο προηγούμενα χρόνια (2021 και 2022) που εφαρμόστηκε η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ), με τα «μαγικά» του υπουργείου Παιδείας, έμειναν κενές συνολικά πάνω από 28.000 θέσεις.

Το 2021, πρώτη χρονιά εφαρμογής της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ) έμειναν 17.000 κενές θέσεις!

Πέρσι, το 2022, λόγω ΕΒΕ, έμειναν κενές σε πανεπιστημιακά τμήματα περί τις 11.000 θέσεις.

Να θυμίσουμε επίσης ότι το 2022 στα δημόσια Πανεπιστήμια είχαμε 5 τμήματα με λιγότερους των 5 πρωτοετών, 13 με λιγότερους των 10 και 27 με λιγότερους των 20, ενώ το 2021 συνολικά 16 τμήματα δεν είχαν κανέναν εισακτέο, ενώ άλλα 40 περίπου είχαν μονοψήφιο αριθμό εισακτέων. 

Στις φετινές βάσεις εισαγωγής ένα από τα στοιχεία που έμεινε στο περιθώριο του επιλεκτικού «φακού» των ΜΜΕ είναι ότι έχουμε πάνω από 10.000 θέσεις κενές και 30 τμήματα ΑΕΙ με λιγότερο από 10 εισακτέους!

Άρα στα τρία χρόνια της δράσης της ΕΒΕ περίπου 40.000 θέσεις στα Ελληνικά δημόσια Πανεπιστήμια έμειναν κενές χωρίς να λάβουμε υπόψη και έναν αριθμό παιδιών που δεν καταλαμβάνουν τη θέση που κατέκτησαν καθώς τους «φρενάρουν» τα οικονομικά των οικογενειών τους κυρίως όταν πετυχαίνουν την είσοδό τους εκτός τόπου μόνιμης κατοικίας.

Η ύπαρξη ακάλυπτων θέσεων ανοίγει το δρόμο για συγχωνεύσεις και λουκέτα σε σχολές και τμήματα. Κοινή διαπίστωση είναι ότι τα περιφερειακά Πανεπιστήμια θα είναι ο πρώτος «στόχος».

Ναι είναι φανερό ότι μετά την εκκένωση… έρχεται η συρρίκνωση!  Την κατεύθυνση που υπηρετεί η ΕΒΕ ήρθε να συμπληρώσει ο νόμος 4957/2022, «Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα», που πέρασε τον Ιούλιο του 2022 και ο οποίος διευκολύνει τις συγχωνεύσεις των Πανεπιστημιακών τμημάτων καθώς ορίζει ως ένα από τα κριτήρια ύπαρξής τους τον δυσανάλογα μεγάλο ή μικρό ετήσιο αριθμό φοιτητών του εκάστοτε ΑΕΙ σε σύγκριση με τον αριθμό των μελών ΔΕΠ, καθώς και την ιδιαίτερα χαμηλή προτίμηση για εισαγωγή στα προγράμματα σπουδών τυπικής εκπαίδευσης που παρέχουν.

Μαύρα μαντάτα και για τα Δημόσια Πανεπιστήμια

Συνολικά στην τριετία που εφαρμόζεται η ΕΒΕ (2021-2023) έχουμε πάνω από 35.000 κενές θέσεις στα ΑΕΙ. Στο βάθος δεν περιμένει… κήπος αλλά η αρχή μιας νέας “μαύρης εποχής” για τα δημόσια Πανεπιστήμια που θα έχουν να αντιμετωπίσουν την αποψίλωση και  η αρχή μιας «χρυσής εποχής» για τα  ιδιωτικά Πανεπιστήμια που έρχονται καλπάζοντας .

Ας δούμε όμως τα πράγματα με μια σειρά:

Οι χιλιάδες αυτές θέσεις εισακτέων που έμειναν (σε συνδυασμό με τη «δράση των μετεγγραφών», που δρουν με τη λογική της «λιποαναρρόφησης») αποψιλώνουν περίπου 50-60 τμήματα κατά βάση περιφερειακών πανεπιστημίων και όχι μόνο.

Στο σημείο αυτό, το ΥΠΑΙΘ, επιδέξια και αθόρυβα, με τη βοήθεια του τακτοποιημένου λόγου μιας νέας (;) μεταρρυθμιστικής σταυροφορίας, όπου σκόπιμα έχει υποκατασταθεί η αναζήτηση των αιτιών από τη διαπίστωση των αποτελεσμάτων, οδηγεί τον προβληματισμό της κοινής γνώμης να μοιάζει με τη θεωρία του πεπρωμένου στη θρησκευτική σκέψη, όπου οι άνθρωποι αναφωνούν «είναι θέλημα θεού» για να εξηγήσουν ή να δικαιολογήσουν μια ορισμένη εξέλιξη των πραγμάτων: Οσα τμήματα δεν έχουν «φοιτητές-πελάτες» πρέπει να κλείσουν ή να αναμορφωθούν.

Ετσι το ΥΠΑΙΘ νομιμοποιημένα θα σύρει τα «κενά» τμήματα στον «ανακριτικό» φακό της Εθνικής Αρχής για την Ανώτατη Εκπαίδευση (ΕΘΑΑΕ), η οποία, σαν έτοιμη από καιρό, αναμένεται να εισηγηθεί μείωση των πανεπιστημιακών τμημάτων της χώρας.

Είναι γνωστό ότι το υπουργείο Παιδείας έχει δρομολογήσει, εδώ και αρκετό καιρό, την «αναδιάταξη» του χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, κοντολογίς τη δραστική μείωση τμημάτων και σχολών αλλά και την αλλαγή του περιεχομένου και της κατεύθυνσής τους. Κατεύθυνση που οφείλουμε να επισημάνουμε πως δεν είναι ξένη από την ιδεολογική και πολιτική «γραμμή» της κυβέρνησης, όπως έχει διατυπωθεί στο προεκλογικό της πρόγραμμα.

Χρήστος Κάτσικας