Οι χειρότερες επιδόσεις των φετινών υποψηφίων σε σχέση πάντα με την προηγούμενη χρονιά, η σημαντική μείωση των αριστούχων γενικά, η αλλαγή των όρων στις μετεγγραφές και η συνεχιζόμενη οικονομική κρίση είναι τα στοιχεία που στη «χημεία» τους αλλά και το καθένα ξεχωριστά θα «ξεφουσκώσουν» τις βάσεις εισαγωγής στην πλειονότητα των τμημάτων όλων των Επιστημονικών Πεδίων.

Την κούρσα της καθόδου (που θα κάνει θόρυβο) θα οδηγήσουν τα περιζήτητα και υψηλόβαθμα Ιατρικά Τμήματα και θα ακολουθήσουν οι Πολυτεχνικές Σχολές. Ωστόσο κάθοδο… ξεκάθοδο, θα έχουμε βάσεις από τη γη έως τον ουρανό. Από τα πάνω από τα 18.000 μόρια της Ιατρικής Αθήνας ή των Μηχανικών Η/Υ του ΕΜΠ έως τα κάτω από 4.000 μόρια κάποιου Τμήματος Ιταλικής Φιλολογίας ή κάποιου ξεχασμένου από την πολιτεία και τους υποψηφίους επαρχιακού τμήματος. Χάσμα και άβυσσος!

Αμέσως μετά την ανακοίνωση των βάσεων εισαγωγής, η υπουργός Παιδείας στην καθιερωμένη δήλωσή της θα συγχαρεί όλους τους επιτυχόντες στις φετινές πανελλαδικές εξετάσεις και θα τους ευχηθεί καλή σταδιοδρομία. Παράλληλα είναι σίγουρο ότι θα απευθυνθεί και σε όλους εκείνους οι οποίοι δεν πέτυχαν τον στόχο τους και θα τους πει ότι η κυβέρνηση θα είναι κοντά τους καθώς στόχος της είναι μια Ελλάδα που δίνει ευκαιρίες και εξασφαλίζει τα μέσα σε όσους επιθυμούν τη γνώση και την προκοπή και προσπαθούν για ένα καλύτερο μέλλον.

Ωστόσο, για ακόμη μία φορά, το υπουργείο Παιδείας φαίνεται να κρατά «σιωπηλά» ορισμένα δεδομένα, τα οποία μένουν συνήθως στο περιθώριο των δημόσιων συζητήσεων, αν και απασχολούν, από την επομένη κιόλας της εισόδου στα Πανεπιστήμια, δεκάδες χιλιάδες οικογένειες. Να τα θυμίσουμε εμείς:

1. Η είσοδος στην τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν θα καταφέρει να «καρφώσει» το χαμόγελο στις οικογένειες που τα ονόματα των παιδιών τους θα βρεθούν στον κατάλογο των επιτυχόντων. Και αυτό, γιατί δύο έντονοι προβληματισμοί γκριζάρουν το τοπίο της επιτυχίας. Το πρώτο πρόβλημα το έχουν εκείνοι που θα πετύχουν την εισαγωγή τους εκτός τόπου μόνιμης κατοικίας και γνωρίζουν ότι με την εξαφάνιση της κρατικής φοιτητικής μέριμνας χρειάζονται περίπου έναν μισθό τον μήνα για να επιβιώσουν στη «δημόσια και δωρεάν ανώτατη εκπαίδευση» της χώρας μας.

Το δεύτερο πρόβλημα αφορά την πορεία των σπουδών του νέου φοιτητή σε ένα Πανεπιστήμιο το οποίο η κυρίαρχη εκπαιδευτική και οικονομική πολιτική το έχει κάνει να μοιάζει με μεθυσμένο καράβι σε φουρτουνιασμένη θάλασσα. Χέρι χέρι με την υποχρηματοδότηση, που έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο, βαδίζουν η έλλειψη διοικητικού και εκπαιδευτικού προσωπικού, τα γνωστικά αντικείμενα που σπρώχνονται να φτιασιδώνονται σύμφωνα με τις ορέξεις της αγοράς.
 

2. Στο πλαίσιο αυτό, είναι φανερό ότι το ακριβοπληρωμένο στον βωμό της παραπαιδείας «εισιτήριο» εισαγωγής στα ΑΕΙ και η επιβάρυνση του οικογενειακού προϋπολογισμού δεν τελειώνουν με την είσοδο των υποψηφίων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Και αν οι τρεις στους τέσσερις υποψηφίους έχουν ξοδέψει, στην πορεία για τη διεκδίκηση μιας θέσης στον «χλομό» πλέον ήλιο των ΑΕΙ, από 5.000 έως και 20.000 ευρώ, τα έξοδα θα συνεχιστούν, καθώς είμαστε τελευταίοι στις δημόσιες δαπάνες για φοιτητική μέριμνα-ενίσχυση των φοιτητών με 0,4%, όταν ο μέσος όρος της Ε.Ε. ανέρχεται στο 5,7%, και καθώς η κάλυψη των στεγαστικών αναγκών των χιλιάδων «μεταναστών φοιτητών» δεν ξεπερνάει το 9%.
 

3. Την ίδια ώρα, δεκάδες χιλιάδες πτυχιούχοι βρίσκονται στις λίστες της ανεργίας. Η Ελλάδα κατέχει σήμερα πανευρωπαϊκό ρεκόρ στην ανεργία των πτυχιούχων και παράλληλα κατατάσσεται στη δεύτερη θέση στην ετεροαπασχόληση. Αντίστοιχα αρνητική είναι η πρωτιά της Ελλάδας στην Ε.Ε.-28, σε μακροχρόνια ανέργους αποφοίτους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
 

4. Μεγάλη ανησυχία υπάρχει φέτος και για δύο σημαντικά προβλήματα που όλοι πλέον γνωρίζουν ότι θα εμφανιστούν στα τέλη Αυγούστου όταν οι υποψήφιοι θα δουν τις βάσεις εισαγωγής. Πολλοί θα είναι εκείνοι που θα δουν ότι, ενώ πιάνουν τα απαιτούμενα μόρια της σχολής, δεν θα εισαχθούν τελικά καθώς θα «χαθούν» στις ισοβαθμίες. Με την κατάργηση των συντελεστών βαρύτητας η συνέπεια θα είναι να μην έχουμε διασπορά των μορίων στη βαθμολογική κλίμακα, με αποτέλεσμα κάποιοι να έχουν τα μόρια για να εισαχθούν αλλά να μην εισάγονται.

Αλλά και μια άλλη κατηγορία υποψηφίων κάθεται σε αναμμένα κάρβουνα. Είναι αυτοί που θίγονται ευθέως από την αναλογία των υποψηφίων του παλαιού και του νέου συστήματος που αδικεί τους υποψηφίους του 3ου Πεδίου με το παλαιό σύστημα και τους υποψηφίους του 4ου Πεδίου του νέου συστήματος, που είναι και στις δύο περιπτώσεις περισσότεροι από το ποσοστό που τους δόθηκε.
 

5. Τελευταίο και ξεχασμένο. Είτε πέφτουν είτε ανεβαίνουν οι βάσεις, είτε καταγράφονται χαμηλές είτε υψηλές επιδόσεις, το πραγματικό πρόβλημα αναδύεται πλέον καθαρά: οι μαθητές μας, σ’ ένα σημαντικό ποσοστό, αδυνατούν να κατανοήσουν το νόημα των κειμένων που διαβάζουν και, βεβαίως, αδυνατούν να διατυπώσουν τις απόψεις τους.

Και το λέμε αυτό σε μια περίοδο που το υπουργείο Παιδείας επιλέγει, στο πλαίσιο των ρυθμίσεων για το νέο Γενικό και Τεχνικό Λύκειο, να πριμοδοτήσει τους παράγοντες που συνδέονται με την απόρριψη και τον εξοστρακισμό των μαθητών εκείνων που αδυνατούν να κινηθούν όπως τα ψάρια στο νερό σε ένα σχολικό σύστημα που δεν προβλέπονταν –και δεν προβλέπονται– μαθήματα κολύμβησης.

Χρήστος Κάτσικας