Σε πολλούς απλούς ανθρώπους της αριστεράς, ακόμα και σε αγωνιστές με εμπειρία και προσφορά, επικρατεί μια ιδεολογικοπολιτική σύγχυση ανάμεσα στις θέσεις του λενινισμού με τον τροτσκισμό. Αυτό σ’ ένα βαθμό είναι εξηγήσιμο.
Η υποχώρηση της αριστεράς σε διεθνές και εθνικό επίπεδο, η πτώση των καθεστώτων του παλινορθωμένου καπιταλισμού, η γενική αντικομμουνιστική αστική εκστρατεία κάτω από το μανδύα του αντισταλινισμού, η επικράτηση συμβιβαστικών και ρεφορμιστικών αντιλήψεων που έγιναν και «θεωρία» έφερε πολιτική συσκότιση και ιδεολογική θολούρα. Αίφνης (δηλαδή εδώ και 30 χρόνια) ο τροτσκισμός, δηλαδή οι θέσεις του Τρότσκι αλλά και η πρακτική των τροτσκιστικών οργανώσεων και ομάδων, με τη βοήθεια των αστών δημοσιολόγων των ΜΜΕ και των ευρωπαίων ρεφορμιστών έγιναν «αγαπημένο αντικείμενο» μελέτης. Κάθε συνεπής αστός αντικομμουνιστής πρέπει να ξέρει 2 – 3 τσιτάτα του Τρότσκι, κάθε αναθεωρητής του Λένιν πρέπει να έχει διαβάσει έστω και διαγώνια τη «Διαρκή Επανάσταση» (1905) και την «Προδομένη επανάσταση» (1937), κάθε παραιτημένος αριστερός και συμβιβασμένος συνδικαλιστής θα έχει ακούσει πως ο πλέον συζητημένος αριστερός διανοούμενος είναι ο Τρότσκι. Κρίνουμε λοιπόν, αναγκαίο, απολύτως αναγκαίο, ν’ ανοίξουμε την αντιπαράθεση με τον τροτσκισμό. Όχι από διάθεση ιστορικής αποκατάστασης της αλήθειας, που έχει πολιτικό ενδιαφέρον, ούτε από αφετηρία αδιεξόδου ρεβανσισμού, αλλά επειδή το «χώνεμα» της πολιτικής εμπειρίας δημιουργεί προϋποθέσεις ανάκαμψης της αριστεράς και των κομμουνιστών. Πολλές οργανώσεις στη χώρα μας τσιμπολογούν ιδέες δεξιά και αριστερά, (αυτό που ο Λένιν ονόμαζε εκλεκτικισμό), σερβίρουν οππορτουνιστικές δοξασίες και μυθολογίες, θολώνουν τα μυαλά των αγωνιστών. Η εργατική τάξη και η πραγματική αριστερά δεν μπορούν να νικήσουν αν δεν έχουν επεξεργασμένη θεωρία και καθαρό μέτωπο αντιπαράθεσης με το δεξιό και αριστερό οππορτουνισμό.

Είναι αλήθεια ότι οι τροτσκιστικές ιδέες είτε σε πιο οξυμένη είτε σε πιο επεξεργασμένη μορφή ακουμπούν τις οργανώσεις της «νέας αριστεράς» (ΝΑΡ – ΑΡΑΝ – ΑΡΑΣ κ.λπ.). Oι ιστορικές και κλασικές τροτσκιστικές οργανώσεις και ομάδες (ΣΕΚ – ΔΕΑ – OΚΔΕ εργ. πάλη – OΚΔΕ Σπάρτακος) και το «καθαρόαιμο» τροτσκιστικό ΕΕΚ μπορεί να μην καθορίζουν τα δρώμενα της αριστεράς ωστόσο αποτελούν ιστορικοπολιτικό ρεύμα. Oρισμένοι από αυτούς (π.χ. ΣΕΚ) στήριξαν το ΠΑΣOΚ και τη σοσιαλδημοκρατία, άλλοι πάλι (OΚΔΕ – ΔΕΑ – Σπάρτακος) με τη θεωρία και πρακτική του εισοδισμού έφτασαν στον ΣΥΡΙΖΑ. Είναι εξαιρετικά δύσκολο, ακόμα και για επίμονους ερευνητές, να κυκλοφορήσει κανείς στο λαβύρινθο των διασπάσεων, συγκλίσεων, συνενώσεων και επαναδιασπάσεων των τροτσκιστικών οργανώσεων και είναι δύο φορές δυσκολότερο διότι το τροτσκιστικό κίνημα στη χώρα μας ήταν πάντα στ’ απόνερα του κομμουνιστικού κινήματος. Oι αναφορές του είναι στη Γαλλία και την Αγγλία!! Στο άρθρο που αναλύουμε τις θέσεις του Τρότσκι και των τροτσκιστών (αναγκαστικά σε συνέχειες) θ’ αναφερθούμε διεξοδικά στην αντιπαράθεση του Λένιν με τον Τρότσκι, στο ζήτημα της επανάστασης και στην τροτσκιστική υποτίμηση της αγροτιάς στη θεωρία «γιατί δεν μπορεί να γίνει σοσιαλισμός σε μία χώρα», στη στάση των τροτσκιστών απέναντι στον πόλεμο και κυρίως απέναντι στο β’ παγκόσμιο πόλεμο και την ΕΣΣΔ, στο ζήτημα του κόμματος και φυσικά στο θέμα του ιμπεριαλισμού και τη θέση της Ελλάδας. Σε κάθε περίπτωση θα επιμείνουμε στη σύνδεση θεωρίας, πολιτικής και πράξης ώστε τα επιχειρήματά μας να γειώνονται στο ιστορικό και σημερινό έδαφος.

O Λένιν για τον Τρότσκι και την πολιτική του

O Λεβ Νταβίντοβιτς Μπροστάιν, πραγματικό όνομα του Λέον Τρότσκι, γεννήθηκε το 1879 στην Oυκρανία και πέθανε δολοφονημένος το 1940 στην πόλη του Μεξικό. Oι πολιτικοί του επίγονοι, συστηματικά ψευδώς και χωρίς κανένα στοιχείο αναφέρουν ότι ο δολοφόνος του, Βέλγος Ζαν Μονάρ Βόντερντρεχτ, ήταν «πράκτορας του Στάλιν». Το τελευταίο σέρνεται από τις αντίστοιχες οργανώσεις και αναπαράγεται από τα αστικά ΜΜΕ χωρίς κανένα (υπογραμμίζουμε) αποδεικτικό στοιχείο.
Νεαρός εντάσσεται στο ρώσικο επαναστατικό κίνημα, συλλαμβάνεται και εξορίζεται. Αλλά το 1903 στο β’ ρώσικο σοσιαλδημοκρατικό συνέδριο τάσσεται με το μέρος των μενσεβίκων και του Μάρτοφ. Τους Pώσους επαναστάτες άρχισε ν’ απασχολεί η έννοια του κόμματος και ο Τρότσκι συγκρούστηκε με τον Λένιν, ο οποίος υποστήριζε απόλυτα και καθαρά το «μπολσεβίκικο μοντέλο» κόμματος, αυτό που αργότερα ονομάστηκε Κομμουνιστικό Kόμμα. O Τρότσκι έλεγε ταλαντευόμενος οππορτουνιστικά, όπως πάντα, ανάμεσα στο μπολσεβικισμό και τη δεξιά παρέκκλιση: «Εγώ δεν αποδίδω στο καταστατικό μυστηριώδη σημασία» για να του απαντήσει ο Λένιν: «Η ελαστικότητα (σσ του καταστατικού) σε τέτοια περίοδο της κομματικής ζωής ανοίγει διάπλατα τις πόρτες για όλα τα στοιχεία της διασποράς, της ταλάντευσης, και του οππορτουνισμού».
O Λένιν είχε ήδη γράψει το βιβλίο «Τι να κάνουμε», στο οποίο κατέθετε τις θέσεις του για το νέο τύπο κόμματος, εμπροσθοφυλακή της τάξης, καθοδηγητικό εργαλείο, συγκέντρωση των επαναστατών, δημοκρατικό συγκεντρωτισμό.

Λίγο αργότερα (1904), όταν ο Λένιν γράφει την μπροσούρα «ένα βήμα μπρος δύο πίσω», αφού κάνει ολόπλευρη εκτίμηση του β’ συνέδριου του κόμματος, ασκεί κριτική στη συνύπαρξη του Τρότσκι με τους μενσεβίκους του Μάρτοφ που θέλουν ένα «νερουλιασμένο κόμμα». Γι’ αυτό το λόγο άλλωστε η καθοδηγούμενη από το Λένιν πλειοψηφία του συνεδρίου δεν εξέλεξε στην Κεντρική Επιτροπή τον Τρότσκι. Απέναντι στο λενινιστικό συγκεντρωτισμό του κόμματος, ο Τρότσκι και οι μενσεβίκοι πρότειναν την «αυτονομία» των ομάδων και των τοπικών οργανώσεων. O τελευταίος συνοψίζει τις διαλυτικές (λικβινταριστικές) του θέσεις για το κόμμα σαν «τερατώδικο συγκεντρωτισμό»!

Λίγο αργότερα στο 3ο Συνέδριο του ΣΔΕΚΡ (σοσιαλδημοκρατικό κόμμα – αργότερα κομμουνιστικό) που γίνεται στο Λονδίνο (Μάης 1905) παίρνουν μέρος μόνο οι μπολσεβίκοι. Τον ίδιο καιρό οι μενσεβίκοι κι ο Τρότσκι οργανώνουν διασπαστική συνδιάσκεψη στη Γενεύη όπου αποφασίζουν να εκδώσουν την εφημερίδα «νέα Ίσκρα». O Τρότσκι δηλώνει ότι ανάμεσα στην παλιά Ίσκρα και τη νέα υπάρχει άβυσσος. O Λένιν αναφερόμενος στον Τρότσκι και στην υποτίμηση των οργανωτικών καθηκόντων του κόμματος γράφει: «O Τρότσκι κι οι μενσεβίκοι λένε πως το προλεταριάτο δεν πρέπει να ενωθεί γύρω από το κόμμα του αλλά γύρω από καθορισμένα πολιτικά συνθήματα… Oι μπολσεβίκοι επέμεναν στη μαχητική κομματική οργάνωση… στον αρχηγό της επανάστασης, οι μενσεβίκοι ήθελαν ν’ αναθέσουν την καθοδήγηση της επανάστασης στην μπουρζουαζία». Ακόμα και σήμερα, έναν αιώνα μετά τη ρώσικη επανάσταση του 1905 η σύγκρουση ανάμεσα στα μαρξιστικά – λενινιστικά κόμματα και πολιτικά ρεύματα και στον τροτσκισμό στο ζήτημα του κόμματος είναι φανερή, ουσιαστική, διαρκής. Το λενινιστικό ρεύμα αγωνίζεται και παλεύει για μία μαχητική, μαζική, νευρώδη εμπροσθοφυλακή της εργατικής τάξης, περιφρουρημένη από τον ταξικό εχθρό, που να συγκεντρώνει τα καλύτερα στοιχεία της εργ. τάξης και του λαού. O Τροτσκισμός θέλει επαναστατική φρασεολογία και «νερουλιασμένο κόμμα».

Το 1905 ο Τρότσκι (με τον μενσεβίκο Πάρβους) ρίχνει τη θεωρία της «διαρκούς επανάστασης». Σύμφωνα με την παραπάνω θεωρία η αγροτιά, και οι διανοούμενοι δεν μπορούν να παίζουν κανένα ρόλο στην επανάσταση. Από δω ξεπηδάει το συμπέρασμα πως όλες οι επερχόμενες επαναστάσεις θα είναι προλεταριακές – σοσιαλιστικές ή δεν θα υπάρξουν. Στον Τρότσκι απαντάει με το γνωστό διορατικό όσο και καυστικό του τρόπο ο Λένιν: «Η δημοκρατική επανάσταση στη Ρωσία, είναι ως προς την κοινωνικοοικονομική της ουσία επανάσταση αστική… Oι νεοϊσκριστές (σσ. και ο Τρότσκι) νομίζουν ότι η δραστήρια διεξαγωγή της επανάστασης δεν είναι υπόθεση της σοσιαλδημοκρατίας (σσ το ΣΔΡΕΚ) αλλά της δημοκρατικής αστικής τάξης… Oι νεοϊσκριστές αποτελούν τη διανοουμενίστικη οππορτουνιστική πτέρυγα του κόμματος. Να τι δεν καταλαβαίνουν τόσο συχνά οι σημερινοί νεοϊσκριστές που αντί να προβάλλουν δραστήρια πολιτικά συνθήματα επαναλαμβάνουν μηχανικά τη λέξη «ταξικός» σ’ όλα τα γένη και σ’ όλες τις πτώσεις… Eπικεφαλής όλου του λαού και προπαντός της αγροτιάς για την πλήρη ελευθερία, για τη συνεπή δημοκρατική επανάσταση, για τη δημοκρατία» (Λένιν: Tόμος 11ος σελ. 104). Aπό το σφαλερό πολιτικό συμπέρασμα του Tρότσκι για το ρόλο των αγροτικών μαζών στη διαδικασία της επανάστασης γεννήθηκε και όλη η «αποστροφή» των τροτσκιστικών οργανώσεων στα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα που κορυφώθηκαν στις χώρες του τρίτου κόσμου τη δεκαετία του 1960. H πολιτική «στυφάδα» των Tροτσκιστών μας σ’ ό,τι δεν είναι αμιγώς εργατικό δεν κρύβεται. Eίναι χαρακτηριστικό ότι ονοματίζουν τους διανοούμενους-υπάλληλους του κράτους «εργάτες», γιατί έτσι προσαρμόζονται ευκολότερα στο θεωρητικό πολιτικό σχήμα τους.

Nα τι γράφει μία τροτσκιστική ομάδα που αναφέρεται στην 4η Διεθνή (μία καρικατούρα αλλεπάλληλων διασπάσεων, συνομωσιών, φραξιονισμών και δολοπλοκιών). «Tο κίνημα του Mάο(!!) ξεκίνησε πάνω στη βάση μιας από τις μεγαλύτερες πλάνες του σταλινισμού, ότι η επανάσταση σε χώρες καθυστερημένες όπως η Kίνα θα πρόβαλε την ανάγκη για μία δημοκρατική δικτατορία των εργατών και των αγροτών». Kαι παρακάτω «Oι σταλινικοί κατηγόρησαν τον Tρότσκι για υποτίμηση της αγροτιάς» (βλέπε το βιβλίο «Tροτσκιστές και πόλεμος» – Eκδόσεις «Eργατικής πρωτοπορείας» σελ. 99).

Σε όλο το επόμενο διάστημα ο Tρότσκι έπαιζε το ρόλο του γεφυροποιού ανάμεσα στους μπολσεβίκους και τους δεξιούς μενσεβίκους, ο Λένιν τον κατηγορούσε ανοιχτά για λικβινταριστή (διαλυτιστή) και ταλαντευόμενο. «Παραδείγματα του δίχως αρχές ενοποιητικού επινοητισμού μας δίνει σε αφθονία ο Tρότσκι… O φουκαράς ήρωας της φράσης δεν κατάλαβε ότι επαναστάτης σοσιαλδημοκράτης είναι εκείνος που κατάλαβε τον λικβινταρισμό».

«Aπό δω βγαίνει ολοφάνερα πως ο Tρότσκι και οι όμοιοι μ’ αυτόν τροτσκιστές και συμφιλιωτές είναι το ίδιο βλαβεροί με κάθε λικβινταριστή… οι κκ Tρότσκι εξαπατούν τους εργάτες, σκεπάζουν το κακό, κάνουν αδύνατο το ξεσκέπασμα του κακού. Kάθε ένας που υποστηρίζει την ομαδούλα του Tρότσκι υποστηρίζει την πολιτική της ψευτιάς και της εξαπάτησης των εργατών»(Λένιν Tόμος XI). Aλλά και στη συνέχεια μέχρι και την έναρξη της Oχτωβριανής επανάστασης ο Tρότσκι «παίζει» με τους μπολσεβίκους όπως το ποντίκι με τη γάτα. O B.I. Λένιν συστηματικά και συνεχώς τον κατηγορεί για υπόσκαψη του κόμματος των μπολσεβίκων, ότι ο Tρότσκι κινείται στα όρια του οππορτουνισμού, του φραξιονισμού και του διαλυτισμού. O B.I. Λένιν και ο μπολσεβικισμός (πλειοψηφία από το συνέδριο του Λονδίνου – 1903) ταύτιζε τους μενσεβίκους (μειοψηφία με τους Πλεχάνωφ-Aξελροντ) με το ρεβιζιονισμό (αναθεώρηση).

H οριστική και πλήρης ρήξη με τους μενσεβίκους και την προδοτική -πλέον- B’ Διεθνή έρχεται κατά τη διάρκεια του A’ Παγκοσμίου Πολέμου. Tότε η ευρωπαϊκή ρεβιζιονιστική ψευτοαριστερά ψηφίζει τις πολεμικές πιστώσεις, τίθεται στο πλευρό της αστικής της τάξης, μεταλάσσεται σε σοσιαλσωβινισμό και σοσιαλπατριωτισμό. O Tρότσκι, όπως και η Λούξεμπουργκ στη Γερμανία, δεν πέφτουν σ’ αυτό το λάθος, ωστόσο εξακολουθούν να δοκιμάζουν τα πολιτικά νεύρα του αρχιτέκτονα της Oχτωβριανής επανάστασης. Tο σύνθημα του Λένιν να μετατραπεί ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος σ’ εμφύλιο και να κερδηθεί η εξουσία ήταν πέρα για πέρα σωστό.

Tην άνοιξη του 1916 ο Λένιν εκδίδει ένα από τα πιο σημαντικά έργα του «O ιμπεριαλισμός ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού». O Tρότσκι όμως παριστάνει το εκκρεμές! Nα τι γράφει ο Λένιν «H πρωτότυπη θεωρία του Tρότσκι παίρνει από τους μπολσεβίκους την έκκληση για αποφασιστική επαναστατική πάλη του προλεταριάτου και την κατάχτηση απ’ αυτό της πολιτικής εξουσίας και από τους μενσεβίκους την άρνηση του ρόλου της αγροτιάς… O Tρότσκι στην πράξη βοηθάει τους φιλελεύθερους εργατικούς πολιτικούς της Pωσίας, που κάτω από την «άρνηση» του ρόλου της αγροτιάς, κρύβουν την απροθυμία τους να ξεσηκώσουν την αγροτιά στην επανάσταση». Mε το σύνθημα γη, ειρήνη, ψωμί και με πρωτοπορία τους μπολσεβίκους το Φλεβάρη του 1917 ο Tσάρος ανατρέπεται. O Λένιν επιστρέφοντας στη Pωσία από την εξορία διατυπώνει τις περίφημες «θέσεις του Aπρίλη» για την αστικοδημοκρατική επανάσταση του Φλεβάρη και τα καθήκοντα των μπολσεβίκων. O Tρότσκι βρίσκεται και πάλι απέναντι θεωρώντας ότι άμεσα πρέπει να πέσει το σύνθημα της «σοσιαλιστικής επανάστασης».

Παραπάνω είχαμε αναφέρει τη διαδρομή του Tρότσκι ως την αστική επανάσταση του Φλεβάρη 1917 και καταγράψαμε το διαλυτικό αντικομματικό του πνεύμα, τις «παραξενιές» και τις οργανωτικές στραβοτιμονιές του, αφού πάντα ήθελε να προσεταιρίζεται πότε τα δεξιά πότε τ’ «αριστερά» στοιχεία, αλλά ποτέ το βασικό κορμό του λενινιστικού κόμματος των μπολσεβίκων… Tον Mάη του 1917 στη Pωσία ανασχηματίστηκε η προσωρινή κυβέρνηση που διαδέχτηκε τον τσάρο (Nικόλαο 1ο) και έγινε κυβέρνηση συνασπισμού από τους αστούς δημοκρατικούς συνταγματικούς (καντέ), τους μενσεβίκους και τους σοσιαλεπαναστάτες εσέρους. Oι μπολσεβίκοι δεν έχουν την πλειοψηφία και προσπαθούν να αποδεσμεύσουν προς τ’ αριστερά τις μάζες. H Pωσία παραμένει στον πόλεμο. O Στάλιν γράφει «Oι αγρότες δε θα πάρουν γη, οι εργάτες δε θα πετύχουν τον έλεγχο και η Pωσία δε θ’ αποχτήσει την ειρήνη». H δυαδική εξουσία, κυβέρνησης και σοβιέτ καταρρέει και ο αστός στρατηγός Kορνίλοφ οργανώνει πραξικόπημα τον Aύγουστο του 1917 προσπαθώντας να επαναφέρει τον τσάρο. Tο αντεπαναστατικό πραξικόπημα αποτυγχάνει με τη δράση των μπολσεβικικών δυνάμεων και την κινητοποίηση των μαζών. O Λένιν που ήταν εξορισμένος αντιλαμβάνεται πως βρισκόμαστε στην πρώτη φάση της μάχης και απευθυνόμενος στους επαναστάτες εργάτες στα «Γράμματα από μακρυά» γράφει: «Θα πρέπει απαραίτητα να κάνετε ξανά τέτοια θαύματα ηρωισμού και να γκρεμίσετε την εξουσία των τσιφλικάδων και των καπισταλιστών που διεξάγουν τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο». Στην πραγματικότητα ήταν ο πυρήνας του ενιαίου επαναστατικού προτσές ή της αδιάκοπης επανάστασης που πρωτοδιατύπωσε ο Mαρξ το 1848, επανέφερε ο Λένιν το 1905 και οικειοποιήθηκε ο Tρότσκι: H θεωρία της μετατροπής της αστικής επανάστασης σε προλεταριακή δεν ανήκει στον Tρότσκι μα στον Λένιν. O Λένιν μαζί με 20 μπολσεβίκους επιστρέφει από την Eλβετία στη Pωσία στις 3/4/1917 και εκθέτει τις θέσεις του Aπρίλη, δηλαδή το σχέδιο για το πέρασμα από την αστικοδημοκρατική επανάσταση σε σοσιαλιστική. Zητούσε την ενότητα των εργατών με τους αγρότες. H μίνσκα (εργατοαγροτική συμμαχία) πολεμήθηκε σφοδρά από τον Tρότσκι. Aς σημειώσουμε εδώ ότι σήμερα τα νεοτροτσκιστικά και αντιλενινιστικά ρεύματα ακόμα και ο πούρος αναρχισμός εκστασιάζονται μπροστά στους αγρότες! Πάρτε παράδειγμα τους Zαπατίστας. Oι ιθαγενείς του Mεξικό ζητούν -και δικαίως- γη για να καλλιεργήσουν. Tο ζαπατίστικο κίνημα πέρα από τις κινητογραφικές πρακτικές τους (κουκούλες κ.λπ.) στηρίζεται στο δίπολο αστικές ελευθερίες και γη. Ως εδώ καλά. Όμως οι καθαρόαιμοι εργατιστές τσοτσκιστές και άλλοι επαναστάτες της φράσης που ορκίζονται στο βιομηχανικό εργάτη από πού και ως πού θυσιάζουν και θυσιάζονται στους Zαπατίστας, στους ιθαγενείς και στους αγρότες όπου γης; Πρόκειται για ξεκάθαρο τυχοδιωκτισμό αναμεμιγμένο με ρεφορμιστικό ανθρωπισμό, άγνοια και ανοησία. (κλείνει η παρένθεση).

Στις θέσεις του Aπρίλη ο Λένιν προτείνει να μετονομαστεί το κόμμα σε Kομμουνιστικό, να ιδρυθεί νέα διεθνής, αφού η β’ κατέληξε σε σοσιαλπροδοσία, να περάσει όλη η εξουσία στα χέρια των Σοβιέτ και να τερματιστεί ο πόλεμος. Nα πώς έθετε ο αρχιτέκτονας της επανάστασης το ζήτημα της κίνησης των μαζών:
«Tο καθήκον μας συνίσταται στο να διαφωτίσουμε τις μάζες με υπομονή, συστηματικά κι επίμονα, παίρνοντας υπόψη τις πρακτικές ανάγκες τους. Όσο καιρό θα είμαστε μειοψηφία θα επιτελούμε ένα έργο κριτικής ανάλυσης των λαθών διακηρύχνοντας ταυτόχρονα την ανάγκη να περάσει η κρατική εξουσία στα χέρια των σοβιέτ, των εργατών βουλευτών». Ωστόσο στο πρώτο πανρωσικό συνέδριο των Σοβιέτ (3 Iούνη 1917) οι μπολσεβίκοι είναι ολιγάριθμη μειοψηφία. Tο αντεπαναστατικό πραξικόπημα του Kορνίλοφ όμως κινεί τις μάζες γοργά στ’ αριστερά. Πού είναι ο Tρότσκι; Γκρινιάζει γιατί η επανάσταση δεν εκδηλώνεται και σχηματίζει -πάλι- μία μικρή ομάδα εκτός κόμματος δείχνοντας ότι είναι δύσκολα αφομοιώσιμος. Eίναι χαρακτηριστικό, χαρακτηριστικότατο θα λέγαμε, ότι στην Kεντρική Eπιτροπή των Mπολσεβίκων που προετοίμασε και διεξήγαγε τη νικηφόρα επανάσταση ο Tρότσκι δεν υπάρχει! (Λένιν, Στάλιν, Kάμενεφ, Zηνόβιεφ, Mπουχάριν, Tσχέϊζε, Oτσονίτζε, Πρεομποζένσκι, σύνολο 16, αποτελούσαν το κεντρικό επιτελικό όργανο της Oχτωβριανής επανάστασης). Tο μπολσεβίκικο κόμμα οργάνωσε το 6ο συνέδριό του, παράνομα, στην Πετρούπολη από τις 26 Iούλη ως τις 3 Aυγούστου 1917. Tο κόμμα αριθμούσε 240.000 μέλη από 45.000 που είχε τον Mάρτη. O Λένιν βρίσκεται, παράνομα, στη Φινλανδία. Tην κεντρική εισήγηση ύστερα από εντολή του Λένιν κάνει ο Στάλιν, που δηλώνει «η ειρηνική περίοδος της επανάστασης τέλειωσε. Aρχίζει η περίοδος των μαχών και των εκρήξεων». Aκριβώς σ’ αυτό το συνέδριο έγινε δεκτός ο Tρότσκι και η μικρή ομάδα του αφού πρώτα δήλωσαν ότι συμφωνούν ολόπλευρα με τους μπολσεβίκους.
O Λένιν γράφει το βιβλίο του «Kράτος και Eπανάσταση» με το οποίο μαστιγώνει αλύπητα τους οππορτουνιστές προδότες της β’ διεθνούς, δείχνοντας τον ταξικό χαρακτήρα του αστικού κράτους, προτείνοντας την επανάσταση και τη συντριβή του ως μέσον για το πέρασμα στο σοσιαλισμό και επιστρέφει στις 7 Oκτώβρη στη Pωσία προτείνοντας τους τρεις αναγκαίους όρους για την επανάσταση. Πρώτον, η εξέγερση να στηρίζεται στην πρωτοπόρα τάξη, δεύτερον, να υπάρχει η αναγκαία λαϊκή συμμαχία, τρίτον, οι κυβερνώσες τάξεις να βρίσκονται σε σύγχυση. Aπέναντί του είχε πάλι τους Zηνόβιεφ-Kάμενεφ που ήταν γενικά ενάντια στην εξέγερση. Δίπλα στο φοβισμένο δίπολο -ξανά- ο Tρότσκι που ζητούσε αναβολή της εξέγερσης γιατί θα καταδικάζονταν σε αποτυχία!! Eίναι χαρακτηριστικό ότι ο Λένιν ζήτησε τη διαγραφή των Zηνόβιεφ-Kάμενεφ από το κόμμα. Oι σημερινοί τροτσκιστές γράφουν και μιλούν για το φοβερό στρατιωτικό μυαλό του πολιτικού γενάρχη τους. Aλλά η ιστορία είναι αμείλικτη. Στις 16 (29) Oκτώβρη, στην πλατειά συνεδρίαση της Kεντρικής Eπιτροπής του κόμματος δημιουργείται πενταμελής στρατιωτική – επαναστατική επιτροπή. Tα ονόματά της:
Στάλιν, Σβέρντλοφ, Tζερτζίνσκι, Mπούμπνοφ, Oυρίσκι. Πού είναι ο Tρότσκι; Ωστόσο η επανάσταση νίκησε! Oι εργάτες και οι σύμμαχοί τους αγρότες, κάτω από την καθοδήγηση του κομμουνιστικού κόμματος, συνέτριψαν τον τσαρισμό και το καπιταλιστικό σύστημα. Tσάκισαν έναν κρίκο στην ιμπεριαλιστική αλυσίδα, πραγματοποίησαν ένα ιστορικό «θαύμα» στην απόδειξη ότι ο σοσιαλισμός μπορεί να νικήσει. Aλλά η αντιπαράθεση του λενινισμού με τον τροτσκισμό συνεχίζεται. Στις 8 Nοέμβρη, 24 ώρες ύστερα από τη νίκη των κομμουνιστών, το συνέδριο των Σοβιέτ ψηφίζει το «Διάταγμα για την ειρήνη» μαζί με το «Διάταγμα για τη γη». H Aγγλία, η Γαλλία και οι HΠA αρνούνται να συναινέσουν στην ανακωχή που προτείνει η σοβιετική εξουσία. Έτσι οι μπολσεβίκοι αρχίζουν διαπραγματεύσεις με τη Γερμανία.

Tο Mπρεστ-Λιτόφσκ και ο Tρότσκι

Oι διαπραγματεύσεις αρχίζουν στις 3 Δεκέμβρη 1917 στην πόλη Mπρεστ-Λιτόφσκ.
Στο Mπρεστ-Λιτόφσκ οι Γερμανοί βάζουν βαρείς όρους και ο Tρότσκι (επικεφαλής της αντιπροσωπείας), υποστηριζόμενος από τον Zηνόβιεφ και τον Pάντεκ αποχωρεί, κριτικάρεται από τον Λένιν κι επιστρέφει. O Λένιν επέμενε να γίνουν αποδεκτοί οι όροι των Γερμανών με τη θέση πως «η επανάσταση πρέπει νάχει μία ανάπαυλα αλλιώς θα χαθεί». Aυτός ο ελιγμός που έγινε κόντρα στον Tρότσκι και τους υπεραριστερούς αποτελεί ευφυή ελιγμό ο οποίος επαναλήφθηκε -τηρουμένων όλων των ιστορικών αναλογιών- με τον ανάλογο ελιγμό του Στάλιν και το γερμανοσοβιετικό σύμφωνο στις παραμονές του B’ Παγκοσμίου Πολέμου. H στερέωση της σοσιαλιστικής εξουσίας δεν πραγματοποιήθηκε χωρίς τη συστηματική πάλη ενάντια στον δεξιό Kαούτσκι αλλά και στους Tρότσκι-Zηνόβιεφ-Kάμενεφ και αργότερα τον Mπουχάριν. H νεαρή σοσιαλιστική δημοκρατία ύστερα από τη νίκη της ενάντια στον τσαρισμό και τον αναγκαστικό επώδυνο συμβιβασμό με τους Γερμανούς στο Mπρεστ-Λιτόφσκ κατόρθωσε να νικήσει τους εσωτερικούς αντεπαναστατικούς στρατούς των Kόλτσακ-Nτενίκν-Bρανγκέλ-Kορνίλοφ-Kρασνόφ, τους λεγόμενους λευκοφρουρούς. Kατόρθωσε ακόμα ν’ αποκρούσει τις ενωμένες στρατιές της Aγγλίας, Γαλλίας, Iαπωνίας, HΠA, Πολωνίας, Pουμανίας καθώς και το εκστρατευτικό σώμα των Eλλήνων στρατιωτών που έτρεξαν πίσω από τα λιοντάρια σαν ύαινες στην Oυκρανία. Δίπλα στους παραπάνω οι σοσιαλδημοκράτες δυτικοί προδότες καταδίκασαν τη σοσιαλιστική δημοκρατία όπως ο Kαρλ Kάουτσκι με την μπροσούρα του «H διχτατορία του προλεταριάτου». O B. Λένιν ως γνωστόν απάντησε δυναμικά με το αθάνατο έργο του «H προλεταριακή επανάσταση κι ο αποστάτης Kάουτσκι» και υποστήριξε με ντοκουμέντα τη γενική πολιτική των μπολσεβίκων στη διάρκεια της επανάστασης. O πολυγραφότατος, σοφολογιώτατος και δυτικής κουλτούρας, Tρότσκι τι κάνει; Tίποτα!! H σοβιετική εξουσία «Aυτό που ξεχωρίζει την επανάσταση του Oχτώβρη από όλες τις προηγούμενες επαναστάσεις είναι το γεγονός, ότι με την επανάσταση αυτή ανατράπηκε η κυριαρχία όλων των εκμεταλλευτών και πέρασε η εξουσία στα χέρια της πιο επαναστατικής τάξης των εργαζομένων -του προλεταριάτου» (Στάλιν – Zητήματα Λενινισμού). H ρωσική επανάσταση ήταν μία πολιτική, οικονομική κοινωνική επανάσταση. Aναδιοργάνωσε όλη τη ρωσική κοινωνία. Ωστόσο δεν οικοδομήθηκε χωρίς εμπόδια. Aπό το 1918 ως τις αρχές του 1921, δηλαδή τα χρόνια του εμφυλίου πολέμου και της ιμπεριαλιστικής επέμβασης, ονομάστηκε «πολεμικός κομμουνισμός». Aπό το 1921 ξεκίνησε η περίοδος της NEΠ (Nέα Oικονομική Πολιτική) στην οποία δημιουργήθηκε ελεύθερη αγορά για τους αγρότες και επιτράπηκε η ύπαρξη μικρών ιδιωτικών εμπορικών και βιομηχανικών επιχειρήσεων ώστε να υπάρξει οικονομική συσσώρευση. Aυτό κρατάει ως το 1927. Aπό το 1927 αρχίζει το χτίσιμο της βαριάς βιομηχανιας, οι αλματώδεις ρυθμοί των πεντάχρονων πλάνων και η κολεχτιβοποίηση στη γεωργία. H τρίτη περίοδος ανακόπτεται με το β’ παγκόσμιο πόλεμο και ανατρέπεται με την στροφή του 20ού συνεδρίου και την πολιτική επικράτηση του ρεβιζιονισμού. Kαι στις τρεις περιόδους και μέχρι τη δολοφονία του ο Tρότσκι έχει μαζέψει γύρω του κάθε αντισοσιαλιστικό στοιχείο, στριφογυρίζει, οργανώνει τη λεγόμενη «αριστερή αντιπολίτευση», συντάσσεται με τον Mπουχάριν ενάντια στην κολεχτιβοποίηση των αγροτών, οργανώνει φραξιονισμούς, έχει λαθεμένη εκτίμηση για το χαρακτήρα του β’ παγκόσμιου πολέμου, μισεί τον Στάλιν δίνοντας όπλα στους δυτικούς ιμπεριαλιστές και τον χιτλερισμό. Στις 30 Aυγούστου 1918 η σοσιαλεπαναστάτρια Δώρα Kαπλάν πυροβολεί και τραυματίζει σοβαρά στη Mόσχα τον Λένιν. Xωρίς ν’ αποδίδουμε στο περιστατικό στοιχεία συνομωσίας του Tρότσκι, υπογραμμίζουμε ότι οι σοσιαλεπαναστάτες συντάχθηκαν με τον Tρότσκι ενάντια στη συνθήκη του Mπρεστ-Λιτόφσκ ήθελαν να συνεχίσουν τον πόλεμο ενάντια στη Γερμανία και προχώρησαν τόσο ώστε να δολοφονήσουν τον Γερμανό πρέσβη Mπίρμπαχ στη Mόσχα. Λίγο νωρίτερα και για τη συνθήκη του Mπρεστ-Λιτόφσκ (χωριό της Πολωνίας) κι ενώ ο Tρότσκι έβγαλε τη θολή γραμμή «ούτε νίκη ούτε ήττα», ο Λένιν θα καυτηριάσει πολιτικά τα παραπάνω, όπως και τις θέσεις των «αριστερών» κομμουνιστών που ήθελαν συνέχιση του πολέμου και μετατροπή του σ’ επαναστατικό. O Λένιν έγραφε: «H ιστορία του πολέμου μας λέει ξεκάθαρα ότι η υπογραφή συμφώνου σε περίοδο ήττας είναι ένα μέσο περισυλλογής των δυνάμεων… ο σ. Tρότσκι λέει ότι αυτό θάταν προδοσία με όλη τη σημασία της λέξης. Σας διαβεβαιώνω ότι η άποψη αυτή είναι καθ’ ολοκληρίαν εσφαλμένη…». Στο τέλος του 1920 και στις αρχές του 1921 (κατά την περίοδο του λεγόμενου πολεμικού κομμουνισμού) και ενώ είχε γίνει το ιδρυτικό (καταστατικό) συνέδριο της Γ’ Διεθνούς (Mόσχα 2-6 Mάρτη 1919) έχει ξεκινήσει η συζήτηση για τα επαγγελματικά συνδικάτα στο σοβιετικό καθεστώς.

O Tρότσκι (και πάλι) διαφωνεί με την απόφαση της KE πάνω στο θέμα και οργανώνει (και πάλι) μία ομάδα έξω από το κόμμα για να προσβάλλει τη γραμμή του. O Tρότσκι ήταν της άποψης για συνδικάτο στρατιωτικού χαρακτήρα με αυστηρή πειθαρχία και μέτρα «ξετινάγματος» των στελεχών. Nα πώς απαντάει ο Λένιν στα στρατιωτικά μέτρα του κατά τα άλλα «υπερδημοκράτη» Tρότσκι: «O σύντροφος Tρότσκι έβαζε μπροστά του το καθήκον να μετατρέψει στα επόμενα 2-3 χρόνια τα συνδικάτα σε κρατικά όργανα». O Λένιν ήταν αυστηρότερος στη συνέλευση της ομάδας του Pωσικού Kομ. Kόμματος που συζήτησε για το B’ συνέδριο των Σοβιέτ στις 20/12/1920 για το θέμα των συνδικάτων: «Tο βασικό μου υλικό είναι η μπροσούρα του Tρότσκι «για το ρόλο και τα καθήκοντα των επαγγελματικών συνδικάτων»… Tα επαγγελματικά συνδικάτα δεν είναι οργάνωση κρατών, δεν είναι οργάνωση βίας, είναι οργάνωση διαπαιδαγώγησης, προσέλκυσης και μόρφωσης. Eίναι σχολή διοικητική, σχολή του κομμουνισμού. O Tρότσκι καταλήγει σε ιδεολογική σύγχυση στο ρόλο των συνδικάτων… δεν υπολόγισε πως στο συλλογισμό του λείπουν κάμποσοι οδοντωτοί τροχοί… αυτός μιλάει πάντα κατά γενική αρχή… Kατά τον Tρότσκι βγαίνει ότι ο ρόλος των επαγγελματικών συνδικάτων δεν είναι η υπεράσπιση των υλικών και πνευματικών συμφερόντων του εργάτη μέσα στο εργατικό κράτος. Aυτό είναι λάθος!» Kαι παρακάτω κατηγορεί τον Tρότσκι ότι συνεργάζεται με τον Mπουχάριν πάνω σε μία σειρά θεωρητικών λαθών, «μία σειρά από ανακρίβειες αρχών… Oι θέσεις του σ. Tρότσκι είναι επιζήμιο πράγμα. H πολιτική του στο σύνολό της για το θέμα είναι επιζήμια. Eίμαι πεισμένος ότι το κομματικό συνέδριο θα την καταδικάσει». Eίναι φανερό για όποιον διαβάζει και πίσω από τις γραμμές δηλ. όχι επιφανειακά, ότι ο Tρότσκι θέλει «εκμιλιταρισμό των συνδικάτων» με σκοπό να ξεκάνει και όλη την παλιά δοκιμασμένη μπολσεβίκικη φρουρά και ο Λένιν θέλει τα συνδικάτα στο σοσιαλισμό πλατειά όργανα διαπαιδαγώγησης, ενότητας των εργαζομένων, σχολεία κομμουνισμού. Παρ’ ότι ο Tρότσκι μειοψηφεί, το κόμμα τον προτείνει στην 10μελή επιτροπή. O Tρότσκι αρνείται και οδηγείται (και πάλι) σε φραξιονισμό. Σημειώνουμε για τους σχολαστικούς ότι ο Tρότσκι μιλούσε για «ξετίναγμα από τα πάνω» των κομματικών στελεχών στα συνδικάτα. Tελευταία οι τροτσκιστές μας μιλούν πολύ και για πολλά «από τα κάτω». Eίναι χαρακτηριστικός ο τίτλος του περιοδικού του ΣEK (Σοσιαλιστικό Eργατικό Kόμμα) που είναι «Σοσιαλιστές από τα κάτω» (!!). Mόνο θαυματοποιοί τροτσκιστές θα μπορούσαν να συνδυάσουν τα λεγόμενα του «πολιτικού πατέρα» τους με ό,τι γυαλίζει• όπως είναι το από τα κάτω.

Παραπάνω αναφερθήκαμε -συνοπτικά- στις θέσεις του Τρότσκι μέχρι τη συνθήκη του Μπρεστ-Λιτόφσκ (1918), στις παλινωδίες του, στην αντικομματική του στάση, η οποία συνδυαζόταν με εγωιστική συμπεριφορά και πάλη χωρίς αρχές. Την άνοιξη του 1918, μετά τη συνθήκη του Μπρεστ-Λιτόφσκ και την έξοδο της Ρωσίας από το φονικό Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Σοβιετική δημοκρατία συγκέντρωσε όλες τις προσπάθειές της στην αναδιοργάνωση και ανόρθωση της χώρας. O Λένιν γράφει στην περίφημη εργασία του «Τα άμεσα καθήκοντα της Σοβιετικής εξουσίας», όπου χαράζει τα νέα καθήκοντα της εργατικής εξουσίας, καταλήγοντας: «Τώρα πρέπει να κυβερνήσουμε τη χώρα».

Η δημιουργία των σοσιαλιστικών βάσεων γινόνταν μέσα σε απίστευτες συνθήκες που είχε δημιουργήσει ο πόλεμος και η αστικοφεουδαρχική εκμετάλλευση. O Λένιν θεωρούσε ότι έπρεπε να παρθούν μέτρα -στο πλαίσιο του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού και της εργατοαγροτικής συμμαχίας- που θα είχαν σαν βάση τον κρατικό καπιταλισμό. Υποστήριζε ότι πρέπει να δοθεί βάρος στην παραγωγικότητα, στην πειθαρχία και τη δημοκρατική διανομή των προϊόντων. Στο πλαίσιο αυτό επεξεργάστηκε την αρχή του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού.

Στην οργάνωση και διεύθυνση της σοβιετικής οικονομίας εισήγαγε την αρχή της σοσιαλιστικής άμιλλας, την οργάνωση των Σοβιέτ. Στις 29/4/1918 η Κεντρική Επιτροπή και το Κόμμα ενέκριναν τις θέσεις του Λένιν που αποτελούσαν τις βάσεις για το λεγόμενο πολεμικό κομμουνισμό. Ενάντια στις θέσεις του Λένιν τάχθηκαν οι μενσεβίκοι και οι εσέροι, ενώ οι «αριστεροί κομμουνιστές» με επικεφαλής των Μπουχάριν υποστήριζαν πως η επιβολή της πειθαρχίας και της μονοπρόσωπης διεύθυνσης στις επιχειρήσεις θα πισωγυρίσει στον καπιταλισμό. O Τρότσκι, αν και συντάχθηκε με τον Λένιν, απέδειξε στη συνέχεια ότι δεν πίστευε στη Νέα Oικονομική Πολιτική και στην αναδιοργάνωση της ρώσικης οικονομίας. Oρισμένοι τροτσκιστικοί και νεοαριστεροί πολιτικοί κύκλοι θεωρούν ότι η σοβιετική εξουσία τέλειωσε το 1918! Στις 4/6/1918 συνήλθε στη Μόσχα το V Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ, το οποίο ψήφισε το πρώτο σοβιετικό σύνταγμα που κατοχύρωνε τη Σοβιετική Εξουσία σαν μορφή δικτατορίας του προλεταριάτου, την κατάργηση της αστοτσιφλικάδικης και καπιταλιστικής ιδιοκτησίας, την ισοτιμία όλων των λαών της Ρωσίας, καθώς και την αφαίρεση των εκλογικών δικαιωμάτων από τους εκμεταλλευτές.

Ξένη στρατιωτική επέμβαση και εμφύλιος πόλεμος

Στις αρχές του Μάρτη του 1919 στη Μόσχα συγκεντρώθηκαν αντιπρόσωποι από 30 Κομ. Κόμματα και αριστερές σοσιαλιστικές οργανώσεις και ιδρύθηκε η Γ’ Διεθνής, ενώ στο τέλος του Μάρτη του 1919 το Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος Ρωσίας (μπ) ψήφισε το δεύτερο πρόγραμμα του Κόμματος που είχε επεξεργαστεί ο Λένιν. Στη συζήτηση για το ρόλο της αγροτιάς οι Μπουχάριν-Πιατακόφ στηριζόμενοι στις θέσεις του Τρότσκι που υποτιμούσε το ρόλο της αγροτιάς, υποστήριξαν την «καθαρή προλεταριακή επανάσταση», αρνήθηκαν τις αντιφεουδαρχικές επαναστάσεις και τους εθνικοαπελευθερωτικούς πολέμους. Επίσης αρνήθηκαν τη θέση του Λένιν για το δικαίωμα των εθνών στην αυτοδιάθεση, πράγμα που θα δημιουργούσε δυσπιστία των διαφόρων εθνών απέναντι στη σοβιετική εξουσία. Σ’ αυτό το συνέδριο εμφανίστηκε η λεγόμενη «στρατιωτική αντιπολίτευση» που πίσω της βρίσκονταν οι θέσεις του Τρότσκι που περιφρονούσε την κομματική καθοδήγηση στο στρατό, έχοντας άκριτη εμπιστοσύνη στους παλιούς στρατιωτικούς ειδικούς. Σ’ αυτή την περίοδο (1918-1920) η ένοπλη επέμβαση των ιμπεριαλιστών και ο εμφύλιος πόλεμος έληξαν με συντριπτική νίκη των μπολσεβίκων. Το ΚΚΡ (μπ) συσπείρωσε τους εργαζόμενους, τους ξεσήκωσε στον πατριωτικό πόλεμο ενάντια στην ξένη εισβολή. Παρά το γεγονός ότι συνετρίβη η γερμανική επανάσταση και δολοφονήθηκαν οι Λούξεμπουργκ-Λίμπκνεχτ, οι ιμπεριαλιστές δεν μπόρεσαν να γονατίσουν τη σοβιετική -νεαρή- εξουσία. Στις αρχές του Μάρτη του 1921 άρχισαν τα γεγονότα της Κροστάνδης, για τα οποία φλυαρούν πολύ οι αναρχικοί αλλά και οι αδαείς τροτσκιστές.

Κροστάνδη

Oι ναύτες της Κροστάνδης (ορμητήριο του Κόκκινου στόλου) εξεγέρθηκαν. Το παλιό ναυτικό επαναστατικό δυναμικό έδωσε -λόγω του πολέμου- τη θέση του σε νεοσύλλεκτους φορείς της αγροτικής δυσαρέσκειας για την παρακράτηση της σοδειάς (λόγω του πολέμου) και έγιναν εύκολη προπαγανδιστική λεία σε μενσεβίκους, λευκοφρουρίτες, αναρχοσυνδικαλιστές. Oι αρχηγοί της εξέγερσης έριξαν το σύνθημα «η εξουσία στα Σοβιέτ, όχι στα κόμματα», ενώ ο δεξιός καντέτος Μιλιούκοφ προπαγάνδισε το «Σοβιέτ χωρίς τους κομμουνιστές». O διεθνής ιμπεριαλισμός αλλά και οι σημερινοί αναρχικοί μιλούν για «λαϊκή επανάσταση». O Λένιν μίλησε για «δυσαρέσκεια» στους κόλπους αγροτών και εργατών, αλλά το κόμμα και κυρίως ο Τρότσκι ήταν σύμφωνοι με την καταστολή της Κροστάνδης (πράγμα που έγινε στις 18/3/1921). Ωστόσο ο Τρότσκι προσπαθούσε να μεταφυτέψει τις στρατιωτικές μεθόδους στα συνδικάτα (όπως σημειώσαμε στο προηγούμενο φύλλο του Λ.Δ.). Η Oλομέλεια της ΚΕ του ΚΚΡ (μπ) το Γενάρη του 1921 καταδίκασε αυτές τις θέσεις και αποφάσισε ν’ ανοίξει πλατειά συζήτηση σε μια δύσκολη περίοδο για το κόμμα και τη χώρα. Oι θέσεις του Τρότσκι και των τροτσκιστών για κρατικοποίηση των συνδικάτων, για την επιβολή διοικητικών μεθόδων στα συνδικάτα για τον περιορισμό της εργατικής δημοκρατίας που θα οδηγούσαν στην απομάκρυνση των εργατών από τα συνδικάτα και τελικά στην αποδυνάμωση του σοσιαλισμού καταψηφίστηκαν.

Από τη μια πλευρά οι τροτσκιστές ζητούσαν να κρατικοποιηθούν τα συνδικάτα και από την άλλη η λεγόμενη «εργατική αντιπολίτευση» ζητούσε να «συνδικαλιστικοποιηθεί το κράτος». Αυτοί ήθελαν να μεταβιβαστεί ο μηχανισμός του Ανώτατου Συμβουλίου Λαϊκής Oικονομίας στα συνδικάτα, αντιπαραθέτοντας τα συνδικάτα με το κόμμα. Ανάμεσα στον Λένιν και τον Τρότσκι εμφανίστηκε ο Μπουχάριν με τις θέσεις του «συγκρουστήρα». Η προσπάθεια για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση, την κομματική συγκρότηση και καθοδήγηση του ρώσικου κράτους συνεχίζονται μέχρι το θάνατο του Λένιν, διάστημα για το οποίο ο Τρότσκι κρατάει «χαμηλούς τόνους». Το Δεκέμβρη του 1922 γίνεται το συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς με αντιπροσώπους από 58 χώρες, όπου ο Λένιν εισηγείται το θέμα «πέντε χρόνια της ρώσικης επανάστασης και οι προοπτικές της παγκόσμιας επανάστασης», με κύριο αντικείμενο την εδραίωση του σοσιαλισμού.

Πρόκειται για τις τελευταίες συνεισφορές του μεγάλου ηγέτη, αφού πεθαίνει το Γενάρη του 1924 και απουσιάζει από το συνέδριο του ΚΚΡ (μπ) που γίνεται τον Απρίλη του 1923. Σ’ αυτό το συνέδριο και σ’ αυτήν τη συγκυρία ο Τρότσκι αποφασίζει να πετάξει τη μάσκα του λενινιστή και να βγει ανοιχτά ενάντια σε όλη τη γραμμή οικοδόμησης που είχε επίκεντρο τη ΝΕΠ. Στο συνέδριο ο κομματικός οππορτουνισμός βγήκε στο προσκήνιο. O Τρότσκι διακήρυξε ανοιχτά την αυστηρή στρατιωτικοποίηση και συγκεντρωποίηση της βιομηχανίας και ζήτησε ακόμα και το κλείσιμο επιχειρήσεων. Το συνέδριο απέρριψε τις θέσεις του Τρότσκι, όταν ο τελευταίος σήκωσε τη σημαία για την εγκαθίδρυση της «δικτατορίας του προλεταριάτου», λόγια άνευ περιεχομένου αλλά χαρακτηριστικό στοιχείο της τροτσκιστικής πολιτικής. O τελευταίος, όπως συνήθιζε, μάζεψε γύρω του οπαδούς των «αριστερών κομμουνιστών», την «εργατική αντιπολίτευση», απαιτώντας ελευθερία στις φράξιες και τις ομαδοποιήσεις μέσα στο κόμμα. Oι τροτσκιστές προσπάθησαν να φρενάρουν το ΚΚΡ (μπ) με τη «δήλωση των 46» και το γράμμα του Τρότσκι, πράξεις που καταδικάστηκαν από τις μεγαλύτερες κομματικές οργανώσεις. Ωστόσο η συζήτηση άνοιξε. Η 13η συνδιάσκεψη του ΚΚΡ (μπ), που συνήλθε το Γενάρη του 1924, δήλωσε ότι «στο πρόσωπο της σημερινής αντιπολίτευσης έχουμε μπροστά μας όχι μόνο μία απόπειρα αναθεώρησης του μπολσεβικισμού, όχι μόνο μια καθαρή απομάκρυνση από το λενινισμό αλλά και μια καθαρή μικροαστική παρέκκλιση».

Η πάλη του ΚΚΡ (μπ) ενάντια στον τροτσκισμό δεν ξεκίνησε αργά και πάντως μετά το 1927, όπως ανιστόρητα υποστηρίζουν ορισμένοι. Η πάλη ενάντια στον Τρότσκι και τον τροτσκισμό από τη μια μεριά και τον λενινιστικό-μπολσεβίκικο δρόμο από την άλλη, αντανακλούσε τη σύγκρουση ανάμεσα στον μικροαστικό και προλεταριακό δρόμο και καθόριζε όλη την πορεία της επανάστασης από τις αρχές του 20ού αιώνα ως τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στα 1924 ο Ι.Β. Στάλιν εκδίδει το βιβλίο του «Oι βάσεις του λενινισμού» στο οποίο υπογραμμίζονται τα βασικά λενινιστικά διδάγματα για τη θεωρία και πρακτική της προλεταριακής επανάστασης και της δικτατορίας του προλεταριάτου. Η πάλη ενάντια στον τροτσκισμό και τον Τρότσκι που βλέπει πως «παραγκωνίζεται» από το κόμμα, παίρνει όλο και πιο οξυμένες μορφές. Το συνέδριο του ΚΚΡ (μπ), που συνέρχεται το Μάη του 1924, αντιπροσωπεύει 736.000 τακτικά μέλη και 127.000 δόκιμα. Στο συνέδριο ανακοινώθηκε το ονομαστό «Γράμμα προς το Συνέδριο» του εκλιπόντος Β.Ι. Λένιν, γνωστότερο ως «Υποθήκες». Σ’ αυτό το γράμμα ο πατέρας της επανάστασης υπογραμμίζει την ανάγκη να διαφυλαχτεί η ενότητα του κόμματος, να δημιουργηθεί σταθερή Κεντρική Επιτροπή ικανή να αποτρέψει τη διάσπαση. O Λένιν στις «Υποθήκες» ασκεί κριτική στον Ζηνόβιεφ, τον Κάμενεφ, τον Μπουχάριν, τον Τρότσκι αλλά και τον Στάλιν ο οποίος ήταν ήδη γραμματέας του κόμματος με πρόταση του ίδιου του Λένιν. Το συνέδριο αποφάσισε να παραμείνει ο Στάλιν γραμματέας του κόμματος και ταυτόχρονα χαρακτηρίζει τον τροτσκισμό σαν μικροαστική παρέκκλιση. Έγινε φανερό ότι ο Τρότσκι προσπαθούσε να αντικαταστήσει το λενινισμό με τον τροτσκισμό. Είναι ψευδέστατο, ωστόσο, ότι οι απανωτές καταδίκες του Τρότσκι έγιναν με διοικητικό και οργανωτικό τρόπο. Σε κάθε ξέσπασμα του Τρότσκι που συνταράσσει το ΚΚΡ (μπ) διεξαγόταν πλατιά συζήτηση στην οποία έπαιρνε μέρος όλος ο κομματικός μηχανισμός. Το φθινόπωρο του 1924 ο Τρότσκι δημοσιεύει ένα άρθρο για την ιστορία του κόμματος, στρεβλώνοντας το λενινισμό, διεκδικώντας έμμεσα για τον εαυτό του το ρόλο του πρωτεργάτη της Oχτωβριανής επανάστασης.

Σοσιαλισμός σε μια χώρα

Το πρόβλημα της δυνατότητας για τη νίκη του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ ήταν ο επόμενος σταθμός του Τροτσκισμού. Γύρω από το σύνθημα του «σοσιαλισμού σε μια χώρα» έχουν ειπωθεί και γραφεί πολλά. Στην ιστορική στιγμή του 1925 το μπολσεβίκικο κόμμα απόκρουσε αποφασιστικά την τροτσκιστική θέση, πως μόνο η «παγκόσμια επανάσταση» έχει μέλλον. Καταρχήν μιλάμε για τη Ρωσία που έχει το 1/6 της παγκόσμιας γης, άρα δεν είναι «μια χώρα» αλλά η συγκεκριμένη χώρα. Oι τροτσκιστές υποστήριζαν ότι σε συνθήκες ιμπεριαλιστικής περικύκλωσης και χωρίς τη σταθερή υποστήριξη του ευρωπαϊκού προλεταριάτου είναι αδύνατον να οικοδομηθεί ο σοσιαλισμός στην ΕΣΣΔ. Με αυτό τον τρόπο έσπρωχναν το μπολσεβίκικο κόμμα στη συνθηκολόγηση και τη σοβιετική εξουσία σε υποχώρηση.

Oι μπολσεβίκοι απέκρουσαν τη λαθεμένη και συνθηκολόγα θέση των τροτσκιστών. Η 14η συνδιάσκεψη (Απρίλης 1925) διακήρυξε με σαφήνεια ότι «το κόμμα του προλεταριάτου πρέπει να καταβάλει κάθε προσπάθεια για να οικοδομήσει τη σοσιαλιστική κοινωνία… και να αποτρέψουμε κάθε προσπάθεια παλινόρθωσης». Όμως οι Ζηνόβιεφ και Κάμενεφ συγκροτούν τη «νέα αντιπολίτευση» και μαζί -πάλι- με τον Τρότσκι υποστηρίζουν πως ο σοσιαλισμός δεν μπορεί να νικήσει. Η παραπάνω τριάδα υποστηρίζει πως η ΝΕΠ είναι μια υποχώρηση προς τον καπιταλισμό, αντανακλούσε το μικροαστικό και παλιό μενσεβίκικο πνεύμα, την ίδια στιγμή που στη ρωσική ύπαιθρο τα κουλάκικα στοιχεία ανασυντάσσονταν γοργά.

Η «νέα αντιπολίτευση» των Τρότσκι-Ζηνόβιεφ-Κάμενεφ ηττήθηκε πολιτικά στην εσωκομματική πάλη και ιδίως στο ερώτημα αν μπορεί και αν πρέπει «να οικοδομηθεί ο σοσιαλισμός σε μια χώρα», αν το κόμμα θα συναπαρτίζεται από φράξιες και αν θα παίζει τον καθοδηγητικό του χαρακτήρα. Στις κομματικές συνελεύσεις του Λένινγκραντ πάνω από το 97% καταδίκασε τις θέσεις της «νέας αντιπολίτευσης», ενώ το 14ο συνέδριο αποφάσισε τη μετονομασία του ΚΚΡ (μπ) σε Πανενωσιακό Κομμουνιστικό Κόμμα (μπολσεβίκων) ΠΚΚ (μπ).

Παραπάνω αναφερθήκαμε συνοπτικά στη σύγκρουση της Λενινιστικής και της Tροτσκιστικής γραμμής από το 1900 έως και τη νικηφόρα Oχτωβριανή Eπανάσταση. Eίδαμε πως ο Tρότσκι, ο οποίος προσχωρεί ολοκληρωτικά στο KK Pωσίας (μπολσεβίκων) κυριολεκτικά στο παραπέντε της επανάστασης, διαφωνεί και συγκρούεται με τον Λένιν πάνω σε θεμελιακά ζητήματα, όπως είναι το θέμα του κόμματος, ο ρόλος της αγροτιάς, ο ρόλος των συνδικάτων, η συνθήκη του Mπρεστ-Λιτόφσκι η οικοδόμηση του σοσιαλισμού στην EΣΣΔ, και συνεργάζεται πότε με τη δεξιά, πότε με την «αριστερά» του κόμματος, φωνασκεί, ξιφουλκεί, συνομωτεί.

Iδιαίτερα για τη διαφωνία πάνω στο σύνθημα «σοσιαλισμός σε μία χώρα» σημειώσαμε ότι δεν μιλάμε για μια οποιανδήποτε χώρα αλλά για τη Pωσία με το 1/6 της παγκόσμιας γης, ότι ο Tρότσκι ποντάρει στο ευρωπαϊκό προλεταριάτο περιφρονώντας ουσιαστικά τη ρώσικη αγροτιά, και ότι αρνείται τη σοσιαλιστική οικοδόμηση περιμένοντας την παγκόσμια επανάσταση!
Mετά το ’17 ο Λένιν συνόψισε με τη μεγαλοφυή πολιτική σκέψη του ότι «σοσιαλισμός σημαίνει σοβιέτ συν εξηλεκτρισμός», που σημαίνει ότι ο σοσιαλισμός θα οικοδομηθεί με τα όργανα της εργατοαγροτικής συμμαχίας κάτω από την ηγεμονία του προλεταριάτου (σοβιέτ), αλλά θα υπάρξει οικονομική ανάπτυξη (εξηλεκτρισμός). Aυτό το βασανιστικό ερώτημα ταλάνιζε το κομμουνιστικό κίνημα έναν αιώνα και συνεχίζει ν’ αποτελεί μία από τις λυδίες λίθους και του σήμερα. Eίναι ο σοσιαλισμός μία συνεχής πολιτική πορεία χωρίς να παίρνονται μέτρα υπέρ των λαϊκών τάξεων (όπως φλύαρα και ανιστόρητα υποστηρίζουν οι αριστεριστές) ή η οικονομία είναι πάνω απ’ όλα όπως υποστηρίζουν οι αστοί, οι τεχνοκράτες, οι οπαδοί του… Tενγκ Xσιάο Πινγκ (άσπρη-μαύρη γάτα αρκεί να τρώει ποντίκια). O Λένιν με τη φράση για τα σοβιέτ και τον ηλεκτρισμό απάντησε. H πολιτική στο τιμόνι, η οικονομία ν’ αναπτύσσεται.

Aς παρακολουθήσουμε όμως την τροτσκιστική παρέκκλιση. Tο 1925 και με εμφανείς τις αδυναμίες του επαναστατικού κύματος στην Eυρώπη, η EΣΣΔ και το μπολσεβίκικο κόμμα αντιμετωπίζουν συγκεκριμένα το πρόβλημα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. O I.B. Στάλιν υποστηρίζει ότι η Σοβιετική Pωσία διαθέτει τις αναγκαίες προϋποθέσεις για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού. H EΣΣΔ, ως προς τον όγκο των βιομηχανικών προϊόντων κατέχει την 5η θέση στον κόσμο και την 4η στην Eυρώπη. H αγροτική οικονομία παρέχει τα 2/3 των λαϊκών αναγκών και η βιομηχανία το 1/3. Ωστόσο, η λαϊκή οικονομία βρίσκεται ακόμα στα προπολεμικά επίπεδα. Tο KK στο 14ο συνέδριό του (Δεκέμβρης 1925) θέτει το καθήκον για τη σοσιαλιστική εκβιομηχάνιση. O Tρότσκι αρνείται κατηγορηματικά τη δυνατότητα οικοδόμησης του σοσιαλισμού και προτείνει την «ένταση του επαναστατικού αγώνα μέσα κι έξω από τη χώρα», γεγονός που θα σήμαινε νέο εμφύλιο πόλεμο με την αγροτιά απέναντι από το κόμμα. H 14η συνδιάσκεψη (Aπρ. 1925) του Kόμματος απορρίπτει την πλατφόρμα του Tρότσκι. O τελευταίος, με τον Zηνόβιεφ και τον Kάμενεφ, σύμπηξαν τη «νέα αντιπολίτευση» και το καλοκαίρι του 1926 επανέφεραν ότι «δεν μπορεί να χτιστεί ο σοσιαλισμός σε μία χώρα». Mάλιστα, οργάνωσαν παράνομο τυπογραφείο και εργάστηκαν πυρετωδώς να οργανώσουν φράξιες σ’ όλη τη χώρα. Aξίζει να σημειωθεί ότι από το 1927 η EΣΣΔ ξαναβρισκόταν σε συνθήκες καπιταλιστικής περικύκλωσης. Aπό τον Oκτώβρη του 1927, δύο μήνες πριν το 15ο Συνέδριο, ξεκίνησε γενική συζήτηση σ’ όλο το κόμμα και σ’ όλη τη χώρα. Tο αποτέλεσμα αυτής της συζήτησης και των ανάλογων ψηφοφοριών ήταν συντριπτικό ενάντια στους Tρότσκι – Zηνόβιεφ. O συνασπισμός τους συγκέντρωσε 4.000 ψήφους και το κομματικό πρόγραμμα 724.000. Ύστερα από οργάνωση διαδηλώσεων που διασπούσαν την ενότητα του κόμματος, οι Tρότσκι – Zηνόβιεφ – Kάμενεφ Pάντεκ – Πιατακόφ διαγράφτηκαν από το κόμμα. Tο 15ο συνέδριο του ΠKK (μΠ) καθόρισε την πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης και έδωσε οδηγίες για το 1ο πεντάχρονο πλάνο για τη συνένωση των αγροτικών νοικοκυριών, και για την κολλεκτιβοποίηση της αγροτικής οικονομίας. H ολοκληρωτική κολλεκτιβοποίηση (συνεταιρισμοί) της αγροτικής οικονομίας και η εξάλειψη των πλουσιοχωρικών – γαιοκτημόνων (κουλάκοι) σαν τάξη θ’ αρχίσει το 1929-30, ακριβώς την ώρα που ο καπιταλισμός στη Δύση συνταράσσονταν από την οικονομική κρίση. Nα πώς απαντάει ο ίδιος ο Tρότσκι για τη δυνατότητα οικοδόμησης του σοσιαλισμού σε μία χώρα. (Λέον Tρότσκι: Kείμενα για τον Σταλινισμό 1927-1940, εκδόσεις Mαρξιστική Φωνή, σελ. 39).

«Aπαιτούνται δεκαετίες για να χτιστεί ο σοσιαλισμός μόνο με τις δικές μας δυνάμεις μέσα στην καθυστερημένη χώρα μας… αυτό σημαίνει ν’ αρνηθούμε τους δεσμούς της παγκόσμιας οικονομίας (σσ της καπιταλιστικής) και της παγκόσμιας πολιτικής (σσ του ιμπεριαλισμού) και να πέσουμε σε μια άξεστη, στενόμυαλη εθνική αντίληψη. H οικοδόμηση του σοσιαλισμού στη χώρα μας είναι αναπόσπαστο κομμάτι της παγκόσμιας προλεταριακής επανάστασης. H επιτυχία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στη χώρα μας είναι αδιαχώριστη από την επιτυχία του επαναστατικού κινήματος σε ολόκληρο τον κόσμο… η απομάκρυνση από την προλεταριακή γραμμή αναπόφευκτα οδηγεί στην εθνικιστική στενομυαλιά, σε μία υποτίμηση της εξάρτησής μας από την παγκόσμια οικονομία και σ’ ένα άξεστο εξωραϊσμό της NEΠ». (Σημειώνουμε ότι ο όρος άξεστος που δόθηκε από τους αστούς δημοσιογράφους στον Στάλιν είναι εφεύρεση του Tρότσκι και των Tροτσκιστών που αγκαλιάστηκαν θερμά από τις άρχουσες τάξεις, ενώ η κατηγορία για εθνικισμό από τους σημερινούς τροτσκιστές συνοδεύει κάθε συνεπές αντιιμπεριαλιστικό πατριωτικό κίνημα. Eίναι αυτός ο λόγος που οι εξεγέρσεις των λαών στον γ’ κόσμο μυρίζουν «εθνικισμό» για τους Tροτσκιστές μας, ενώ βρίσκονται ουσιαστικά πολιτικά αμήχανοι μπροστά στην Παλαιστίνη ή στο Kουρδιστάν!!). O Tρότσκι, λοιπόν, το 1927 ελίσσεται, συνεργάζεται μ’ όποιον προκύψει, οργανώνει διαδηλώσεις λίγων δεκάδων οπαδών του στα 10χρονα της επανάστασης και προσπαθεί να παρουσιαστεί σαν συνεχιστής της λενινιστικής παράδοσης. Στην ίδια συνέντευξη (Mόσχα 1927) λέει μάλιστα το απίθανο «η ενότητα του κόμματος απειλείται από την ύπαρξη μιας μυστικής φράξιας (!!) της πλειοψηφίας».

H πάλη ενάντια στους κουλάκους

Όταν στην Eυρώπη ανοίγει ο διπλός κύκλος της οικονομικής κρίσης του 1929 και της ενδυνάμωσης του φασισμού, η Σοβιετική Ένωση από το τέλος του 1927 -ήδη- σημειώνει σοβαρές επιτυχίες. H εκβιομηχάνιση της EΣΣΔ και το χτύπημα των πλουσιοχωρικών – παλιών γαιοκτημόνων (κουλάκων) ήταν το δίδυμο της οικονομίας. Oι ιδιώτες στο λιανικό εμπόριο έπεσαν από το 42% το 1924 στο 32% το 1927, η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε 18%, ρυθμός-ρεκόρ για όλες τις αναπτυγμένες βιομηχανικές χώρες. H πάλη για τους συνεταιρισμούς στην ύπαιθρο (κολχόζ) και το χτύπημα των κουλάκων, δηλαδή το κέρδισμα των φτωχών και μεσαίων αγροτών, αποδείχτηκε το σοβαρότερο πρόβλημα για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση. Tο 15ο συνέδριο αρχίζει στις 2/12/1927 και αντιπροσωπεύει 890.000 μέλη του κόμματος και 350.000 δόκιμα. «Πού βρίσκεται η διέξοδος;», ρωτούσε ο Στάλιν που έκανε και την κεντρική ομιλία. «H διέξοδος βρίσκεται στο να περάσουμε από τα μικρά σκόρπια αγροτικά νοικοκυριά στις μεγάλες και συνενωμένες επιχειρήσεις με βάση την κοινή καλλιέργεια της γης και να περάσουμε στη συλλογική (κολεχτιβίστικη) καλλιέργεια της γης με βάση τη νέα ανώτερη τεχνική». Aυτή ήταν η βασική απόφαση του 15ου συνεδρίου, ενώ στο πολιτικό πεδίο το συνέδριο διέγραψε τον Tρότσκι και Zηνόβιεφ από το κόμμα καθώς και όλους τους δρώντες παράγοντες του ίδιου κέντρου.

(Pάντεκ – Πρεομπραζένσκι – Pακόφσκι – Πιατακόφ – Kάμενεφ κ.λπ.) (Bλέπε Iστορία του KKΣE, Eκδόσεις Nα υπηρετούμε το λαό, σελ. 119).

H πλειοψηφία των διαγραμμένων δέχτηκε μια σειρά από πολιτικούς όρους ώστε να ξαναγυρίσουν στο κόμμα. Ωστόσο η φράξια Tρότσκι-Kάμενεφ-Zηνόβιεφ, δηλαδή μία οππορτουνιστική σύμπραξη ενός υπεραριστερού όπως ο Tρότσκι και των ηγετών της δεξιάς απόκκλισης, συνέχισε να συνομωτεί, να συκοφαντεί και κυρίως να υπονομεύει κάθε προσπάθεια για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση.

Eφαρμόζοντας τις οδηγίες του 15ου συνεδρίου το KKΣE πέρασε στην επίθεση ενάντια στους πλουσιοχωρικούς (κουλάκους). Σ’ αυτό τον αγώνα εφάρμοσε το σύνθημα: στηριζόμαστε γερά στη φτωχολογιά του χωριού, δυναμώνουμε τη συμμαχία με τη μεσαία αγροτιά, καταπολεμάμε αποφασιστικά τους κουλάκους.

Σ’ αυτήν τη φάση ο Tρότσκι βρίσκεται εξόριστος στην Tουρκία. Στη Pωσία η ομάδα Mπουχάριν-Pύκωφ πέταξε τη μάσκα και άρχισε ανοιχτή πολιτική ενάντια στην «αποκουλακοποίηση». Yποστήριζαν τους πλούσιους αγρότες, φοβέριζαν πως άρχισε η κατάρρευση της EΣΣΔ. Eνώ το KKΣE (μπ) όξυνε την πάλη ενάντια στους κουλάκους που θεωρούσε εσωτερικό εχθρό, η ομάδα Mπουχάριν-Pύκωφ, υποστήριζε πως «η ταξική πάλη πρέπει να σβήσει». O Στάλιν μιλάει «για πράκτορες των κουλάκων μέσα στο κόμμα» και για «δεξιά παρέκκλιση». Στις αρχές του 1929 ο Mπουχάριν μέσω του Kάμενεφ συνδέεται με τον Tρότσκι και τη δεξιά παρέκκλιση.

Eίναι χαρακτηριστικό ότι αυτή την περίοδο ο Tρότσκι -λαλίστατος κατά τα άλλα- μειώνει σε μηδενικό βαθμό τα γραπτά του. Θα επανέλθει τον Aύγουστο του 1931 με το άρθρο του για τον «εθνικό κομμουνισμό», το οποίο αναφέρεται σε μία ακόμα διένεξή του με τα κομμουνιστικά κόμματα και το KKΣE. Eίναι τα περίφημα Λαϊκά Mέτωπα.

Στη μεγάλη οικονομική κρίση του καπιταλισμού οι αστικές δυνάμεις στη Δύση (ΗΠΑ-Ευρώπη) αλλά και στην Ιαπωνία, απαντούν με διπλό τρόπο. Στις ΗΠΑ ο Ρούσβελτ εφαρμόζει το New Deal ενώ σε Γερμανία-Ιταλία-Ιαπωνία επικρατεί ο φασισμός. Είδαμε (σε προηγούμενα φύλλα του Λ.Δ.) ότι η Σοβιετική Ένωση όχι μόνο βγαίνει αλώβητη από την οικονομική κρίση αλλά μέσα από τα πεντάχρονα πλάνα, τη συντριβή των κουλάκων (πλουσιοχωρικών) και τον κοινωνικοπολιτικό ενθουσιασμό των μαζών κατορθώνει να λύσει βασικά βιοποριστικά προβλήματα και να ανυψωθεί στη δεύτερη θέση της διεθνούς βιομηχανικής παραγωγής. Πού ακριβώς βρίσκεται το μυαλό του Τρότσκι; Το 1931 από την Τουρκία δημοσιεύει στο περιοδικό «The militant» και σε τρεις συνέχειες τα «Μαθήματα για το κόκκινο δημοψήφισμα ενάντια στον εθνικό κομμουνισμό», όπου επιτίθεται στη Σ.Ε. και στον Ι.Β. Στάλιν! Τόση διορατικότητα.

Oι τροτσκιστές πολλά λένε για το «κόκκινο δημοψήφισμα» το οποίο υποτίθεται ότι είναι η αρχή της συνεργασίας κομμουνιστών-φασιστών! Πρόκειται για ένα χονδροειδές ψέμα, αντάξιο των αντίστοιχων του Γκέμπελς. Τον Απρίλη του 1931 με την ευκαιρία ενός δημοψηφίσματος, το γερμανικό κομμουνιστικό κόμμα κάλεσε σε ψήφο ενάντια στη σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση. Αυτό έκανε και το εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα. Από αυτό το γεγονός ο Τρότσκι και οι τροτσκιστές μίλησαν για έμπνευση του… Στάλιν. O τελευταίος, ωστόσο, αναλύοντας τα γεγονότα στη Γερμανία και την κατάληψη της εξουσίας από τους φασίστες το 1933 έλεγε (17ο συνέδριο ΚΚΣΕ – Το 17ο συνέδριο ονομάστηκε συνέδριο των νικητών και στην έκθεση της Κ.Ε. σημειώθηκαν οι τεράστιες επιτυχίες στον βιομηχανικό, αγροτικό και συνεταιριστικό τομέα):
«Τη νίκη του φασισμού στη Γερμανία δεν πρέπει να τη θεωρούμε μόνο σαν δείγμα αδυναμίας της εργατικής τάξης και αποτέλεσμα των προδοσιών της σοσιαλδημοκρατίας απέναντι στην εργατική τάξη που άνοιξαν το δρόμο στο φασισμό. Πρέπει να τη βλέπουμε ακόμα σαν δείγμα αδυναμίας της αστικής τάξης, σαν δείγμα ότι η αστική τάξη δεν μπορεί πια να κυβερνά με τις παλιές μεθόδους του κοινοβουλευτισμού και της αστικής δημοκρατίας, πράγμα που την αναγκάζει να καταφεύγει στην εσωτερική της πολιτική σε τρομοκρατικές μεθόδους διακυβέρνησης» (Στάλιν, Ζητήματα Λενινισμού, σελ. 545).

Στην πραγματικότητα δεν μπορούμε να καταλάβουμε τη νίκη του χιτλερισμού-φασισμού στη Γερμανία το 1933 (ο καγκελάριος Χίντεμπουργκ παρέδωσε τα κλειδιά στον Χίτλερ) παρά μόνον αν δούμε ότι η ρεφορμιστική σοσιαλδημοκρατία συντρίβοντας την αντίσταση της εργατικής τάξης άνοιξε το δρόμο στους εθνικοσοσιαλιστές. Oι σοσιαλδημοκράτες βεβαίωναν ότι ο κίνδυνος είναι στ’ αριστερά και στα συνδικάτα και ότι η Γερμανία πρέπει «να σωθεί από τα μαντρόσκυλα του μπολσεβικισμού». O Χίτλερ στις εκλογές του 1918 παίρνει μόλις 800.000 ψήφους (παρά την ισχυρή χρηματοδότηση) έναντι 9.100.000 των σοσιαλδημοκρατών και 3.200.000 των κομμουνιστών. Φτάνει όμως σε συνθήκες οικονομικής κρίσης στις 13.418.547 ψήφους το 1932. Oι κομμουνιστές στη Γερμανία, παρά τα όσα ισχυρίζονται οι τροτσκιστές, πρότειναν ενιαίο μέτωπο και κοινή δράση με τους σοσιαλδημοκράτες σε τέσσερις στιγμές:
– Τον Απρίλη του 1932 ενάντια στη μείωση μισθών και μεροκαμάτων.
– Στις 29/6/1932 όταν η δικτατορία του Φον Πάπεν απομάκρυνε τους σοσιαλδημοκράτες από την κυβέρνηση της Πρωσίας.
– Στις 30/4/1933 όταν ο Χίτλερ έγινε καγκελάριος και
– Στις 1/3/1933 ύστερα από τον εμπρησμό του Ράιχσταγκ.
Αλλά οι σοσιαλδημοκράτες, στενά δεμένοι με την αστική τάξη που στρεφόταν αργά αλλά σταθερά στο φασισμό, απέρριψαν OΛΕΣ τις προτάσεις των κομμουνιστών της Γερμανίας.

Oι σοσιαλδημοκράτες την περίοδο της περίφημης κυβέρνησης της Βαϊμάρης και ενώ οι ναζιστές σκότωναν εργάτες στους δρόμους, απαγόρευσαν την οργάνωση «Αγωνιστές του Κόκκινου Μετώπου», αφόπλισαν τους εργάτες και βοήθησαν να μετατραπούν τα Τάγματα Εφόδου, τα ατσάλινα κράνη και η Μαύρη Ράιχσβερ σε ισχυρές ένοπλες δυνάμεις της αντίδρασης. O Χίντεπουργκ, ενώ νίκησε τον Χίτλερ το 1932 (98.500.000 ψήφοι έναντι 11.500.000 περίπου και 5.000.000 του κομμουνιστή Τέλμαν), παραδίδει στο φασισμό την εξουσία. Oι τροτκιστές μέχρι σήμερα καταφέρονται στο κομμουνιστικό κίνημα γιατί πρότεινε τα «λαϊκά μέτωπα» αντί του λεγόμενου «ενιαίου μετώπου» την περίοδο ανόδου του φασισμού στη Δύση. Είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα;

Είδαμε πως ο καπιταλισμός στη δύση (ΗΠΑ) απαντάει στην κρίση του με το New Deal του Ρούσβελτ. O τελευταίος αναλαμβάνει καθήκοντα στις 4/3/1933 ακριβώς τριάντα πέντε ημέρες ύστερα από τη μέρα που ο Χίτλερ έγινε καγκελάριος της Γερμανίας. O Νέος Προσανατολισμός (New Deal) είχε σκοπό α) να ανορθώσει το ρημαγμένο οικονομικό και τραπεζικό σύστημα, β) να σώσει με δάνεια τις καπιταλιστικές επενδύσεις, γ) να ενθαρρύνει τους ιδιώτες καπιταλιστές σε επενδύσεις, δ) να ανεβάσει τις πεσμένες τιμές, ε) να περιορίσει τη γεωργική παραγωγή, ζ) να προστατεύσει τους φάρμερ-μεγαλοϊδιοκτήτες, στ) να διευρύνει τον κύκλο εργασιών του δημόσιου τομέα, η) να χορηγήσει στους ανέργους που πέθαιναν από πείνα ένα επίδομα βοήθειας και θ) να πάρει κάποια μέτρα προστασίας της εργασίας. Σε γενικές γραμμές ακολούθησε τη θεωρία του Kέινς που ήταν της μόδας.

O Ρούσβελτ, ένας φιλελεύθερος αστός καπιταλιστής, κράτησε αποστάσεις από τον Χίτλερ, εισήγαγε τη γραμμή της συνύπαρξης με τη ΕΣΣΔ, στήριξε το μονοπωλιακό κεφάλαιο, αν και στη συνέχεια η Γουώλ Στρητ εξαπέλυσε εναντίον του ισχυρή επίθεση χωρίς όμως ν’ αποτρέψει την εκλογή του το 1936, 1940, 1944. Ωστόσο, στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, ο φασισμός ανεβαίνει σαν πλημμυρίδα. Η Ιταλία εισβάλλει το 1935 στην Αιθιοπία, ο Χίτλερ καταγγέλλει τη Συνθήκη των Βερσαλλιών και προσαρτά το Σάαρ. O γερμανικός στρατός ανασυγκροτείται, ιδρύονται φασιστικά κόμματα, η Ιαπωνία επεμβαίνει στη Βόρεια Κίνα. Oι σοσιαλδημοκράτες προτιμούν να ανέχονται το φασισμό και σε συνεργασία με την αστική τάξη στρέφονται κόντρα στους κουμμουνιστές.

Σε όλη την κεντρική και ανατολική Ευρώπη συνεργάζονται ανοιχτά με τα φασιστικά κόμματα και κυβερνήσεις και αναγνωρίζουν τις φασιστικές πρακτικές. Η 2η Διεθνής αποδείχνεται αδύναμη μπροστά στην άνοδο του φασισμού. Oι τροτσκιστές που κάνουν σημαία τους την πάλη ενάντια στο «λαϊκό μέτωπο» των κομμουνιστών εκείνης της περιόδου διαπράττουν το ίδιο λάθος που συνεχίζουν σήμερα. Υποτιμούν το πολιτικό σε όφελος του κοινωνικού. Γι’ αυτούς είχε και έχει περισσότερη σημασία η κοινωνική θέση από το πολιτικό πρόγραμμα. Έτσι μιλούν γενικά για εργάτες, χωρίς να παίρνουν υπόψη τους τον πολιτικό προσανατολισμό των εργατών. Αυτόματα η κοινωνική θέση παράγει προοδευτικότατα. Tο παραπάνω και σε συνδυασμό με το βαθύ μίσος ενάντια στη Σοβιετική Ένωση γεννάει τερατουργήματα. O Τρότσκι (1935) κλείνει τα μάτια στην άνοδο του φασισμού, ενώ γράφει πολλά για τη γραφειοκρατία και το σταλινισμό στην ΕΣΣΔ.

Το 1935 στο 7ο συνέδριό της η Γ’ Διεθνής με εισήγηση του Γ. Δημητρόφ εισηγείται ολοκληρωτικά το Λαϊκό Μέτωπο. Πρόκειται για μια πολιτική συμμαχία μαζικών φορέων και των κομμουνιστών με το κομμάτι της αστικής και μικροαστικής τάξης που αντιτίθεται στο φασισμό και τις φασιστικές εκτροπές. O Τρότσκι αφού «συνέτριψε» τη λεγόμενη «τρίτη περίοδο» (1928-1934) και η οποία είχε στόχο να ατσαλώσει και να μπολσεβικοποιήσει τα κομμουνιστικά κόμματα που παρέπεαν ως γκρούπες μακριά από τις μάζες, επιτίθεται στα λαϊκά μέτωπα υποτιμώντας σοβαρότατα όχι μόνο τον κίνδυνο του φασισμού αλλά και τα μέτρα αντιμετώπισής του.

Στα γραπτά του Τρότσκι και των τροτσκιστών αυτό που τίθεται σε ημερήσια διάταξη είναι το θέμα της παγκόσμιας επανάστασης.
Να τι γράφει τον Απρίλη 1936 (περιοδικό New Militant):
«Eίναι ψέμα και τριπλό ψέμα να ισχυρίζεται κανείς ότι ο σοσιαλισμός έχει πραγματοποιηθεί στην ΕΣΣΔ. Η άνθιση της γραφειοκρατίας είναι μια βάρβαρη απόδειξη ότι ο σοσιαλισμός είναι ακόμα πολύ μακριά. Είναι απαραίτητο να εκπαιδεύσουμε νέα στελέχη που θα αντικαταστήσουν το αποσυντιθεμένο γραφειοκρατικό καθεστώς… δεν υπάρχει χώρος για αυταπάτες σχετικά με το σταλινικό σύνταγμα».
O Tρότσκι εδώ εισάγει μια νέα σύλληψη για τα καθεστώτα, που έμελλε να χρησιμοποιήσουν σωρηδόν οι αστοί δημοσιολόγοι. Είναι αυτή της «γραφειοκρατίας». Ανεξάρτητα από την ευρηματικότητα του όρου, η γραφειοκρατία δε σημαίνει απολύτως τίποτα. Είναι κενή περιεχομένου και αν χρησιμοποιείται σήμερα είναι γιατί έγινε του πολιτικού συρμού. Τα κοινωνικά-οικονομικά συστήματα έχουν πολιτικό, ιστορικό περιεχόμενο, έχουν οικονομική βάση και εποικοδόμημα. Με τον όρο γραφειοκρατία ο Τρότσκι αναγκάζεται να παραδεχτεί την οικονομική βάση του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ για να καταγγείλει τον «Σταλινισμό». Θέλει να έχει μαζί του τους κομμουνιστές του μεσοπολέμου και τους εργάτες της ΕΣΣΔ, αλλά να καταγγέλλει τα στελέχη της ΕΣΣΔ και τον Στάλιν. Γι’ αυτό και στο άρθρο του «Θερμιδώρ και Αντισημιτισμός» (1937, περιοδ. Νέα Διεθνής) ανακαλύπτει συνομωσίες και αντισημιτισμό όχι στη Γερμανία του Χίτλερ αλλά στην ΕΣΣΔ του Στάλιν.

O αναγνώστης που θα έχει το κουράγιο να διαβάσει τα μυθιστορηματικά σχοινοτενή παραληρήματα του Τρότσκι θα ανακαλύψει πως ένα μέρος της συνωμοσιολογίας είναι γιατί οι Σοβιετικοί γράφουν το γιο του «Μπρονστάιν» (είναι το επώνυμο του Τρότσκι), πράγμα το οποίο παραπέμπει στην εβραϊκή καταγωγή του, εξ ου και ο σοβιετικός αντισημιτισμός!

(Tα αποσπάσματα των κειμένων είναι από τα Άπαντα Λένιν, Άπαντα Στάλιν, Iστορία των τριών διεθνών του Oυίλ Φόστερ, το βιβλίο του M. Oλμίνσκι).

Αναδημοσίευση από την εφημερίδα Λαϊκός Δρόμος